Litwa ogłasza stan wyjątkowy z powodu zagrożeń bezpieczeństwa narodowego ze strony dronów i balonów z Białorusi

W dniu 9 grudnia 2025 roku Rząd Republiki Litewskiej podjął decyzję o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na terytorium całego kraju. Decyzja ta została podjęta w odpowiedzi na serię nieautoryzowanych startów bezzałogowych statków powietrznych (BSP) oraz balonów z terytorium Republiki Białorusi. Litewskie władze jednoznacznie zakwalifikowały te działania jako bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego oraz element szerszej, hybrydowej agresji.

Skala naruszeń przestrzeni powietrznej jest znacząca. Od początku 2025 roku do litewskiej przestrzeni powietrznej przedostało się blisko 600 balonów oraz 200 dronów. Konsekwencją tych incydentów było zakłócenie ponad 300 lotów, co dotknęło około 47 tysięcy pasażerów. Zarządzanie operacjami państwowymi w warunkach nadzwyczajnych powierzono Ministrowi Spraw Wewnętrznych, Vladislavowi Kondratoviciusowi, który objął to stanowisko pod koniec 2024 roku. Wprowadzenie stanu wyjątkowego ma umożliwić uruchomienie bardziej intensywnych środków zaradczych i lepszą koordynację działań między uprawnionymi służbami, w tym jednostkami wojskowymi, w celu skutecznego neutralizowania zagrożeń.

Geneza obecnego kryzysu sięga października 2025 roku. Prezydent Gitanas Nausėda ocenił te zdarzenia jako „celową akcję mającą na celu destabilizację sytuacji na Litwie”. Premier Inga Ruginienė, która została zatwierdzona na stanowisku we wrześniu 2025 roku, określiła wtargnięcia balonów mianem „hybrydowego ataku” ze strony Mińska. Litewskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych uspokajało opinię publiczną, zapewniając, że wszystkie podejmowane środki będą ściśle proporcjonalne i skierowane wyłącznie przeciwko organizatorom nielegalnej działalności.

Straty materialne i logistyczne wynikające z tych incydentów są odczuwalne. Przestrzeń powietrzna nad lotniskiem w Wilnie była zamknięta przez ponad 60 godzin od początku kryzysu. Jako przykład podano incydent z 1 grudnia, kiedy to start 60 BSP sparaliżował ruch lotniczy na 11 godzin, wpływając na ponad 7 400 podróżnych. Minister Kondratovicius zapowiedział, że status nadzwyczajny zostanie poddany rewizji po upływie miesiąca, w oparciu o wyniki operacji mających na celu powstrzymanie przemytu. Warto zaznaczyć, że już 23 września Sejm Litwy przyjął poprawki umożliwiające armii użycie siły w celu eliminowania zagrożeń w przestrzeni powietrznej.

Władze Litwy podjęły również kroki dyplomatyczne, inicjując rozmowy ze Stanami Zjednoczonymi w celu doprowadzenia do uznania działań Białorusi wobec balonów meteorologicznych za akty terroryzmu. Wcześniej, pod koniec października, podjęto decyzję o miesięcznym zamknięciu granicy z Białorusią, jednak jej wdrożenie zostało odłożone. Powodem tej zwłoki było zapewnienie możliwości powrotu obywateli litewskich, którzy znajdowali się wówczas za granicą kraju.