Załoga Shenzhou-20 powróciła na Ziemię po opóźnieniu spowodowanym zagrożeniem kosmicznymi śmieciami

Załoga misji „Shenzhou-20”, składająca się z trzech taikonautów, pomyślnie zakończyła swoją sześciomiesięczną służbę na orbicie i bezpiecznie wylądowała na Ziemi. Powrót ten nastąpił po znacznym opóźnieniu. Chińska Agencja Kosmiczna ds. Załogowych Lotów (CMSA) pierwotnie planowała lądowanie na 5 listopada 2025 roku, ale termin ten został przesunięty w celu przeprowadzenia dogłębnej oceny ryzyka związanego z potencjalnym incydentem z kosmicznymi śmieciami. Ostatecznie taikonauci Chen Dong, Chen Zhongrui i Wang Jie powrócili na naszą planetę na pokładzie modułu powrotnego statku „Shenzhou-21”, który wcześniej dostarczył na stację ich zmienników.

Misja załogi rozpoczęła się w kwietniu 2025 roku. Rotacja personelu została sprawnie zrealizowana dzięki wystrzeleniu statku „Shenzhou-21” w dniu 31 października 2025 roku. Pozwoliło to na tymczasowe zakwaterowanie sześciu taikonautów na stacji orbitalnej „Tiangong”, co jest standardową procedurą mającą na celu zapewnienie ciągłości operacyjnej i płynnego przekazania obowiązków. Załoga „Shenzhou-20” spędziła na orbicie ponad 202 dni. Dowódca misji, Chen Dong, ustanowił nowy, imponujący rekord sumarycznego czasu spędzonego w kosmosie przez chińskiego astronautę, przekraczając barierę 417 dni. Podczas swojego pobytu taikonauci skupili się na konserwacji i naprawach stacji. Ponadto, według dostępnych danych, przeprowadzili około 90 eksperymentów naukowych, obejmujących takie dziedziny jak nauki o życiu, fizyka mikrograwitacji oraz astronomia kosmiczna.

Lądowanie modułu powrotnego odbyło się na kosmodromie Dongfeng, zlokalizowanym na pustyni Gobi, w obrębie Autonomicznego Regionu Mongolii Wewnętrznej. Kompleks ten, w pełni operacyjny od września 2021 roku, wykorzystuje sprawdzone procedury poszukiwawczo-ratownicze, angażując zarówno jednostki powietrzne, jak i naziemne. Incydent związany z misją „Shenzhou-20” po raz kolejny uwypuklił palący problem śmieci orbitalnych. Według szacunków Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), wokół Ziemi krąży ponad milion fragmentów o rozmiarze przekraczającym jeden centymetr. Każdy z tych elementów stanowi potencjalne zagrożenie dla infrastruktury kosmicznej, w tym dla stacji załogowych.

Po ogłoszeniu potencjalnego zagrożenia kolizją w dniu 5 listopada, CMSA natychmiast aktywowała protokoły awaryjne. Obejmowały one szczegółową ocenę techniczną integralności modułu powrotnego, ze szczególnym uwzględnieniem osłony termicznej. Rozważano nawet scenariusz wysłania bezzałogowego statku „Shenzhou-22” w celu zastąpienia potencjalnie uszkodzonego modułu. Ostatecznie jednak podjęto decyzję o powrocie załogi na pokładzie „Shenzhou-21”. Co istotne, załoga „Shenzhou-20” przed opuszczeniem stacji zdążyła zainstalować dodatkowe, wzmocnione osłony przeciwgruzowe. Stacja „Tiangong”, trójmodułowa konstrukcja uruchomiona w latach 2021–2022, oferuje przestrzeń mieszkalną o objętości około 340 metrów sześciennych. Pomyślne zakończenie misji, mimo wymuszonego opóźnienia, stanowi dowód na operacyjną odporność chińskiego programu załogowego, potwierdzając, że bezpieczeństwo lotów ma absolutny priorytet nad harmonogramem misji.