ONZ wzywa do pilnego dialogu w Sudanie po upadku Al-Faszir i w obliczu kryzysu humanitarnego

W dniu 4 listopada 2025 roku Sekretarz Generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych, António Guterres, wystosował stanowcze żądanie do wszystkich stron zaangażowanych w wyniszczający konflikt w Sudanie. Wezwał on do natychmiastowego i bezwarunkowego wznowienia rozmów pokojowych, mających na celu powstrzymanie narastającej, niekontrolowanej spirali przemocy. Apel ten został ogłoszony podczas kluczowego szczytu ONZ, który odbywał się w Katarze, i jest wyrazem głębokiego zaniepokojenia społeczności międzynarodowej dramatyczną sytuacją humanitarną. Sytuacja ta osiągnęła punkt krytyczny, szczególnie w regionie Darfuru, a zwłaszcza w strategicznie położonym mieście Al-Faszir (El Fasher), będącym stolicą Północnego Darfuru. ONZ podkreśla, że brak reakcji na obecny kryzys grozi dalszą, nieodwracalną destabilizacją całego regionu Afryki Północnej.

Sytuacja w Al-Faszir uległa katastrofalnemu pogorszeniu po tym, jak Siły Szybkiego Wsparcia (SSW), znane również jako RSF, przejęły pełną kontrolę nad miastem. Ten przełom nastąpił po trwającym 18 miesięcy, wyniszczającym oblężeniu ostatniej znaczącej twierdzy Sudańskich Sił Zbrojnych (SAF) w tym rejonie. Zdobycie miasta przez SSW miało miejsce w dniach 26-27 października 2025 roku. Doniesienia napływające z regionu opisują wstrząsające zbrodnie, które budzą grozę na całym świecie. Świadectwa te obejmują doniesienia o masowych egzekucjach, celowych czystkach etnicznych wymierzonych w określone grupy ludności oraz aktach przemocy seksualnej. Szczególne oburzenie i międzynarodowe potępienie wywołał brutalny atak na saudyjski szpital położniczy, przeprowadzony 28 października 2025 roku. Według dostępnych i zweryfikowanych informacji, w wyniku tej napaści śmierć poniosło ponad 460 osób, wliczając w to bezbronne pacjentki oraz osoby towarzyszące. Sekretarz Generalny Guterres, komentując te wydarzenia, trafnie określił cały konflikt mianem „niekontrolowanej spirali”, która wymaga natychmiastowego i zdecydowanego działania dyplomatycznego.

Wzrost intensywności walk i militaryzacja regionu zbiegły się w czasie z dramatycznym rozprzestrzenianiem się głodu, który stał się kolejnym narzędziem wojny. Według alarmujących danych dostarczonych przez ONZ, w Al-Faszir oraz w Kadugli, stolicy Południowego Kordofanu, sytuacja żywnościowa osiągnęła piątą, czyli najbardziej katastrofalną fazę (IPC Phase 5) w klasyfikacji bezpieczeństwa żywnościowego. Skala kryzysu w Sudanie jest porażająca: w skali całego kraju, około 21 milionów osób doświadcza obecnie dotkliwego niedoboru żywności, co stanowi ogromne wyzwanie logistyczne i humanitarne. Co gorsza, 375 tysięcy mieszkańców znajduje się w warunkach odpowiadających całkowitemu głodowi, balansując na krawędzi życia i śmierci. Oblężenie Al-Faszir, które trwało około półtora roku, miało druzgocące skutki dla infrastruktury cywilnej, powodując, że blisko 300 tysięcy mieszkańców zostało odciętych od podstawowej opieki medycznej i jakichkolwiek dostaw żywności.

Na arenie międzynarodowej, Urząd Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka (OHCHR) skrupulatnie udokumentował liczne i poważne naruszenia praw człowieka, których dopuściły się jednostki Sił Szybkiego Wsparcia. Równolegle, Biuro Prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) prowadzi analizę okrucieństw popełnionych przez SSW w Al-Faszir, rozpatrując je jako potencjalne zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciwko ludzkości. Analitycy ds. bezpieczeństwa regionalnego zgodnie wskazują, że przejęcie Al-Faszir przez SSW stanowi krytyczny punkt zwrotny w konflikcie. Może to nieuchronnie doprowadzić do faktycznego podziału Sudanu na dwie odrębne, wrogie strefy wpływów. W czasie, gdy SSW utrzymują kontrolę nad ludnością cywilną w mieście, uniemożliwiając jej bezpieczną ewakuację, inne państwa, w tym Irak, wyrażają głębokie zaniepokojenie. Potępiają oni mordowanie cywilów i stanowczo wzywają do natychmiastowego dialogu, kategorycznie odrzucając wszelkie próby dalszej destabilizacji państwa sudańskiego.