Zwycięstwo ANO w Czechach: Czy czeka nas zmiana polityki zagranicznej?

Edytowane przez: S Света

Wybory parlamentarne, które odbyły się w Czechach 3 i 4 października 2025 roku, przyniosły zdecydowane zwycięstwo prawicowej partii populistycznej ANO, na czele której stoi miliarder Andrej Babiš. Ugrupowanie to zdobyło 80 z 200 mandatów w niższej izbie parlamentu, uzyskując około 34,5% głosów. Wynik ten oznacza znaczący powrót Babiša na scenę polityczną po jego wcześniejszej kadencji na stanowisku premiera w latach 2017-2021.

Koalicja centroprawicowa Spolu (Razem) zajęła drugie miejsce, zdobywając 23,4% głosów i 52 mandaty. Po ogłoszeniu wyników, Andrej Babiš zadeklarował zamiar utworzenia rządu, być może w koalicji z partiami skrajnie prawicowymi. Wśród potencjalnych partnerów wymienił skrajnie prawicową partię Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD), która zdobyła 7,9% głosów, oraz prawicowo-populistyczną partię Kierowcy dla Siebie (Motoristé sobě), która uzyskała 6,78%.

Wyniki wyborów wzbudziły obawy dotyczące przyszłego kierunku polityki zagranicznej Czech, szczególnie w kontekście wsparcia dla Ukrainy i relacji z Unią Europejską. Babiš wielokrotnie wyrażał sceptycyzm wobec członkostwa Ukrainy w UE, twierdząc, że kraj ten nie jest gotowy na akcesję i że wojna musi się najpierw zakończyć. Podkreślał również, że pomoc dla Ukrainy powinna być realizowana głównie przez budżet europejski, a nie bezpośrednio przez Czechy, aby priorytetowo traktować własnych obywateli.

Jego retoryka i potencjalne sojusze z partiami o nacjonalistycznych i eurosceptycznych poglądach, takimi jak SPD, mogą sugerować zbliżenie stanowiska Czech do Węgier i Słowacji, które przyjęły bardziej prorosyjskie podejście. Jednym z kluczowych punktów spornych jest czeska inicjatywa amunicyjna na rzecz Ukrainy, która od 2024 roku dostarczyła znaczną liczbę pocisków artyleryjskich. Babiš krytykował tę inicjatywę, sugerując, że powinna być ona nadzorowana przez NATO, a nie realizowana przez prywatne firmy zarabiające na wojnie. Ta zmiana perspektywy może wpłynąć na dalsze wsparcie militarne dla Kijowa.

Pomimo obaw, Babiš zapewniał o proeuropejskim i pro-NATO-wskim nastawieniu swojego ugrupowania, podkreślając, że chce, aby Europa dobrze funkcjonowała. Jednakże, jego potencjalna zależność od mniejszych, bardziej eurosceptycznych partii w celu utworzenia stabilnej koalicji może stanowić wyzwanie dla zachowania dotychczasowego kursu polityki zagranicznej. Prezydent Czech Petr Pavel spotka się z liderami partii, aby omówić dalsze kroki w procesie tworzenia rządu. Frekwencja wyborcza wyniosła 68,8%. Wprowadzenie nowego systemu elektronicznych dowodów tożsamości eDoklady spowodowało pewne trudności w lokalach wyborczych.

Analitycy zauważają, że interesy biznesowe Babiša w rolnictwie i mediach, związane z Austrią i Niemcami, mogą sprzyjać bardziej pragmatycznemu podejściu do relacji z Brukselą. Kampania wyborcza Babiša, skupiająca się na problemach wewnętrznych, takich jak wzrost gospodarczy i obniżki podatków, wraz z krytyką „Zielonego Ładu” UE i polityki migracyjnej, odzwierciedla dążenie do zmiany priorytetów. Jednocześnie doniesienia o rozpowszechnianiu prorosyjskiej propagandy w mediach społecznościowych podczas wyborów dodatkowo komplikują ocenę sytuacji.

Źródła

  • Bloomberg Business

  • Orbán-Ally Andrej Babiš’ Party Wins Czech Election - Hungarian Conservative

  • 'Czech Trump' Babis headed for comeback as prime minister - UPI.com

  • Babis's Czech Election Victory Poses Potential Headache For Brussels, Kyiv - Radio Free Europe/Radio Liberty

Czy znalazłeś błąd lub niedokładność?

Rozważymy Twoje uwagi tak szybko, jak to możliwe.