María Corina Machado Laureatką Pokojowej Nagrody Nobla 2025 za Obronie Demokracji Wenezueli

W akcie o doniosłym znaczeniu dla globalnej walki o prawa człowieka, Norweski Komitet Noblowski ogłosił 10 października 2025 roku przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla wenezuelskiej przywódczyni, Maríi Corinie Machado. Uznanie to jest wyrazem szacunku dla jej niestrudzonej pracy na rzecz umacniania praw demokratycznych Wenezuelczyków oraz nieustępliwej batalii o pokojowe przejście od reżimu autorytarnego do ustroju demokratycznego. Oficjalne ogłoszenie nagrody, której towarzyszy kwota 11 milionów koron szwedzkich, nastąpiło w Oslo w Norwegii, a ceremonia wręczenia zaplanowana jest na 10 grudnia 2025 roku.

Machado, inżynier przemysłowy z wykształcenia i koordynatorka krajowa ruchu politycznego Vente Venezuela, jest postrzegana jako symbol oporu w obliczu narastającego mroku politycznego w jej ojczyźnie. Komitet Noblowski podkreślił, że nagradza „odważną i zaangażowaną obrończynię pokoju, kobietę, która podtrzymuje płomień demokracji pośród rosnącej ciemności”. Jej działalność, naznaczona osobistym poświęceniem, w tym okresami ukrywania się dla zachowania bezpieczeństwa, stanowi inspirację dla tych, którzy dążą do wolności w trudnych warunkach. Wenezuelska liderka, określana przez sekretarza stanu USA Marco Rubio mianem „uosobienia odporności, wytrwałości i patriotyzmu”, jest powszechnie znana jako „Żelazna Dama” Wenezueli.

Uznanie to następuje w kontekście niedawnych wydarzeń politycznych w Wenezueli. Machado, mimo formalnego zakazu pełnienia funkcji publicznych nałożonego przez reżim Nicolása Maduro, była centralną postacią opozycji. Wcześniej, po wygraniu prawyborów opozycji z przytłaczającym poparciem, sięgającym 92 procent głosów w październiku 2023 roku, została zdyskwalifikowana pod zarzutem nieprawidłowości administracyjnych. W obliczu tej niesprawiedliwości, Machado wyznaczyła historyka Corinę Yoris jako swoją kandydatkę zastępczą, co było jawnym aktem sprzeciwu wobec zaciskania kontroli nad systemem wyborczym przez reżim.

Jej zaangażowanie w obronę praw obywatelskich ma głębokie korzenie. Machado była współzałożycielką organizacji pozarządowej Súmate w 2002 roku, której celem była weryfikacja przejrzystości wyborczej i promocja praw politycznych obywateli. W przeszłości, jako członkini Zgromadzenia Narodowego, zasłynęła z odważnego konfrontowania się z ówczesnym przywódcą Hugo Chávezem, a jej hasło „Wywłaszczenie to kradzież” przeszło do historii. Decyzja Komitetu Noblowskiego, przyznana w roku, w którym prezydent USA Donald Trump głośno wyrażał przekonanie o własnym zasługiwaniu na tę nagrodę, stanowi wyraźne skupienie uwagi na obronie fundamentów ustrojowych w obliczu globalnego odwrotu od tych zasad.

Uznanie to ma szansę wzmocnić międzynarodowe poparcie dla dążeń demokratycznych w Ameryce Łacińskiej, sygnalizując, że walka o samostanowienie i swobodę wyboru jest fundamentem trwałego pokoju. Jej historia to opowieść o tym, jak wewnętrzna siła i niezłomność mogą stanowić latarnię dla całego narodu, nawet gdy zewnętrzne okoliczności wydają się przytłaczające.