Europejska Agencja Kosmiczna bada owady: Odżywianie i regeneracja zasobów w misjach kosmicznych

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) intensywnie bada możliwość włączenia owadów do diety astronautów oraz ich wykorzystania w systemach zarządzania odpadami podczas długotrwałych lotów kosmicznych. Inicjatywa ta, rozwijana w kontekście przyszłych misji na Księżyc i Marsa, ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia samowystarczalności w głębokiej przestrzeni kosmicznej. Badania te koncentrują się na pragmatycznym rozwiązaniu krytycznych wyzwań logistycznych związanych z eksploracją poza niską orbitę okołoziemską, dążąc do stworzenia zamkniętego obiegu, gdzie odpady stają się surowcem, a nie tylko balastem.

W ramach tego przedsięwzięcia, polska firma Astronika, otrzymująca wsparcie finansowe od ESA w ramach elementu Discovery, opracowała innowacyjny bioreaktor owadów. Jego zadaniem jest biokonwersja materii organicznej w zasoby użyteczne na stacji kosmicznej. W bioreaktorze tym, wykorzystującym między innymi wyjątkowo odporne i szybko rozmnażające się karaluchy madagaskarskie, możliwe jest przetwarzanie odpadów na biomasę. Inżynierowie z Astroniki podkreślają, że system ten jest w stanie przetwarzać do 3,6 kilograma odpadów tygodniowo, generując jednocześnie ponad 100 gramów biomasy bogatej w białko, co jest ekwiwalentem ponad 20 jaj. Dodatkowo, technologia ta umożliwia odzyskiwanie wody, co jest zasobem o fundamentalnym znaczeniu w środowisku kosmicznym.

Dwojaka funkcja systemu – dostarczanie wartościowego białka i jednoczesna eliminacja problemu odpadów – umieszcza tę technologię w centrum dążeń do budowy regeneracyjnych systemów podtrzymywania życia. Warto zauważyć, że na Ziemi entomofagia, czyli spożywanie owadów, jest już powszechną praktyką dla miliardów ludzi, konsumujących dziennie ponad 2000 gatunków, co stanowi uznane, zrównoważone źródło pożywienia. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) podjął kroki regulacyjne, autoryzując w roku 2023 spożycie między innymi domowych świerszczy i żółtych mączników, co toruje drogę do praktycznej integracji tych źródeł białka.

Symbolicznym krokiem w kierunku empirycznego sprawdzenia tej koncepcji było spróbowanie przez astronautkę ESA Samanthę Cristoforetti batona z mączki ze świerszczy w 2022 roku. Choć projekt bioreaktora znajduje się na wczesnym etapie rozwoju technologicznego, wykazuje on ogromny potencjał koncepcyjny. Następnym etapem będą testy prototypu w warunkach mikrograwitacji, aby ocenić adaptację karaluchów do środowiska kosmicznego. Polski wkład w eksplorację kosmosu jest coraz bardziej widoczny, a Astronika, oprócz bioreaktora, uczestniczy także w misjach takich jak ExoMars z łazikiem Rosalind Franklin oraz w misji Ramses, dostarczając miniaturowe anteny radarowe do obserwacji asteroidy Apophis w 2029 roku. Wykorzystanie owadów w kosmosie odzwierciedla dążenie do budowania bardziej cyrkularnego i odpornego systemu bytu poprzez optymalizację zasobów.