„BIX – Prawie Nirvana”: Film Dokumentalny o Przełomowym Momencie w Historii Litewskiego Rocka Trafia na Ekrany

Światowa publiczność miała okazję zobaczyć po raz pierwszy film dokumentalny zatytułowany „BIX – Prawie Nirvana” w reżyserii Emilisa Vėlyvisa. Ta długo oczekiwana premiera odbyła się 9 listopada 2025 roku podczas prestiżowego Festiwalu Filmowego „Czarne Noce” (PÖFF) w Tallinnie. Festiwal ten, akredytowany przez FIAPF, cieszy się wyjątkowym statusem, będąc jedyną w Europie Północnej imprezą z sekcją konkursową dedykowaną filmom pełnometrażowym. Co roku w listopadzie gromadzi on czołowych twórców kinematografii z całego globu, stanowiąc ważny i ceniony punkt na mapie kultury filmowej.

Obraz kinowy, którego czas trwania wynosi dokładnie 105 minut, a kategoria wiekowa została oznaczona jako N-13, poświęcony jest legendarnej litewskiej grupie rockowej BIX. Produkcja dogłębnie analizuje kluczowy okres w historii zespołu, który nastąpił bezpośrednio po symbolicznym upadku Muru Berlińskiego. Był to czas, gdy litewscy artyści rozpoczęli ambitną podróż, mającą na celu podbój scen muzycznych Zachodu. Reżyser Vėlyvis ściśle współpracował z charyzmatycznym liderem BIX, Sauliusem Urbonavičiusem-Samu, aby z niezwykłą precyzją odtworzyć najważniejsze wydarzenia z 1989 roku. Szczególne miejsce w narracji zajmuje ich historyczny występ w Niemczech.

To właśnie w Niemczech, w kluczowym dla ich kariery momencie, muzycy BIX dostąpili zaszczytu wystąpienia jako support przed koncertem zespołu Nirvana. Ten historyczny epizod, w którym litewscy twórcy dzielili scenę z przyszłymi, globalnymi ikonami gatunku grunge, stanowił symboliczny moment przekraczania dotychczasowych granic artystycznych i politycznych, wyznaczając ich wejście na międzynarodową arenę. W 1989 roku Nirvana intensywnie koncertowała po Niemczech, promując materiał ze swojego debiutanckiego albumu „Bleach”. Jednym z historycznych przystanków trasy był Hamburg, gdzie 13 listopada odbył się pamiętny występ. Film, bogaty w unikalne materiały archiwalne i relacje uczestników, nie tylko oddaje hołd dziedzictwu BIX, ale także służy jako mocne przypomnienie o przełomowym rozdziale w historii Litwy, naznaczonym odzyskiwaniem nowych możliwości i swobód po zakończeniu Zimnej Wojny.

Grupa BIX od zawsze wykraczała poza ramy zwykłego kolektywu muzycznego; była to formacja stanowiąca kulturowe zjawisko, głęboko zakorzenione w potrzebie ekspresji. Jej członkowie wyrażali swoją wizję artystyczną nie tylko poprzez dźwięki, ale również poprzez surrealistyczne i wysoce oryginalne teledyski, których koncepcje były w całości dziełem Sauliusa Urbonavičiusa-Samu. Ich twórczość stanowiła jawną i głośną emanację dążenia do wolności i samostanowienia, co nabierało szczególnego, wręcz egzystencjalnego znaczenia w tym dynamicznym i transformacyjnym okresie historycznym, gdy narody Europy Wschodniej zrzucały jarzmo komunizmu. Dokument Vėlyvisa podkreśla, jak sztuka rockowa stawała się wówczas narzędziem wyrażania aspiracji narodowych i osobistych, będąc głosem pokolenia pragnącego zmian.

Dokument „BIX – Prawie Nirvana” to nie tylko opowieść o muzyce, ale przede wszystkim o odwadze, przełomie i znaczeniu kultury w kształtowaniu tożsamości narodowej. Po udanej światowej premierze w Tallinnie, litewscy widzowie będą mieli szansę obejrzeć film na dużym ekranie już 14 listopada 2025 roku, kiedy to zaplanowano jego oficjalną premierę w kinach na terenie Litwy. Dzieło Emilisa Vėlyvisa z pewnością stanie się obowiązkową pozycją dla miłośników rocka i najnowszej historii Europy Wschodniej, oferując unikalne spojrzenie na transformację epoki.