Międzynarodowy zespół badawczy, kierowany przez ekspertów z Uniwersytetu Yale, opublikował przełomowe ustalenia w czasopiśmie Science Advances, rzucając nowe światło na pole magnetyczne Ziemi w erze ediakaru. Okres ten, trwający w przybliżeniu od 630 do 540 milionów lat temu, od dawna stanowił nierozwiązywalną zagadkę dla geofizyków. Skały z tego czasu zawierały bowiem nieprzewidywalne sygnatury magnetyczne, które przez dziesięciolecia opierały się logicznemu wyjaśnieniu. Pole magnetyczne wykazywało wówczas anomalną zmienność, co ostro kontrastowało z bardziej uporządkowanymi wzorcami obserwowanymi w innych epokach geologicznych.
Badania koncentrowały się na masywie Anti-Atlas w Maroku. Tamtejsi partnerzy z Uniwersytetu Muhammada V w Agadirze zdołali odkryć doskonale zachowane warstwy wulkaniczne, datowane na ten krytyczny czas. Zespół przeprowadził drobiazgową analizę stratygraficzną, badając magnetyzm „uwięziony” w tych warstwach za pomocą niezwykle czułego sprzętu laboratoryjnego w Yale. W przeciwieństwie do wcześniejszych dociekań, które z góry zakładały, że zachowanie pola było podobne do współczesnego, ta grupa precyzyjnie ustaliła wiek skał i uzyskała próbki o wysokiej rozdzielczości do pomiarów paleomagnetycznych.
Zebrane dowody jednoznacznie wskazały, że fundamentalne przebudowy magnetyczne zachodziły w skali tysięcy lat, a nie milionów. Ten fakt automatycznie wykluczył teorie opierające się na założeniach o ultraszybkich ruchach płyt tektonicznych. Analiza ujawniła zorganizowaną, choć wyjątkowo nietypową, strukturę tych zmian. To odkrycie skłoniło naukowców do opracowania zaawansowanego aparatu statystycznego do modelowania zjawiska. Model ten sugeruje, że bieguny magnetyczne mogły wykonywać gwałtowne skoki, potencjalnie przemierzając całą kulę ziemską.
Profesor David Evans z Yale, współautor pracy, podkreślił, że ich propozycja to nowatorski model, który zamiast postrzegać zmienność pola jako przypadkowy chaos, odkrywa w niej wewnętrzną strukturę. Co więcej, ustalono, że w środkowym ediakrze (mniej więcej między 591 a 565 milionami lat temu) pole magnetyczne planety uległo znacznemu osłabieniu, osiągając zaledwie jedną dziesiątą swojej normalnej siły. Taki stan mógł mieć poważne konsekwencje dla klimatu i ewolucji, być może zwiększając ekspozycję powierzchni Ziemi na promieniowanie.
Praca ta wykracza poza samo skorygowanie dawnych nieporozumień. Toruje ona drogę do stworzenia spójnego obrazu tektoniki płyt, obejmującego miliardy lat historii, od najwcześniejszych zapisów skalnych aż po czasy współczesne. Opracowana przez zespół nowa metoda statystyczna stanowi klucz do wiarygodnego mapowania kontynentów i oceanów w okresie ediakaru, dostarczając narzędzi niezbędnych do rekonstrukcji geologicznej przeszłości naszej planety.