Krótkowzroczność, czyli miopia, stanowi globalne wyzwanie zdrowotne, dotykające coraz większą liczbę dzieci i młodzieży. W odpowiedzi na rosnącą prewalencję tej wady wzroku, naukowcy z The Ohio State University i University of Houston prowadzą pionierskie badanie oceniające skuteczność codziennego stosowania kropli z atropiną w zapobieganiu rozwojowi krótkowzroczności u dzieci w wieku od 6 do 11 lat. Projekt ten, wsparty kwotą 25 milionów dolarów z National Institutes of Health (NIH), ma potencjał zrewolucjonizować profilaktykę wzroku u najmłodszych. Badanie kliniczne, obejmujące ponad 600 dzieci z dwunastu ośrodków w USA, polega na losowym przydzielaniu uczestników do grupy otrzymującej krople z niskim stężeniem atropiny (0,05%) lub placebo. Hipoteza badaczy zakłada, że atropina może zmniejszyć o połowę odsetek dzieci rozwijających krótkowzroczność, redukując go z 20% do 10%, oraz spowolnić wzrost oka o 30%. Wyniki te opierają się na wcześniejszych obserwacjach wskazujących na skuteczność atropiny w hamowaniu progresji krótkowzroczności, jednak obecne badanie skupia się na jej działaniu prewencyjnym u dzieci z grupy podwyższonego ryzyka. Badanie, nazwane DONUT (Delaying the Onset of Nearsightedness Until Treatment), ma na celu opóźnienie momentu pojawienia się krótkowzroczności u dzieci.
Krótkowzroczność jest zjawiskiem powszechnym, dotykającym około jednej trzeciej dorosłej populacji w USA, a jej częstość stale rośnie. Czynniki takie jak zmniejszona ilość czasu spędzanego na świeżym powietrzu i intensywna praca wzrokowa z bliska, na przykład przy urządzeniach cyfrowych, przyczyniają się do tego trendu. Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że spędzanie czasu na zewnątrz, zwłaszcza w naturalnym świetle, odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu i spowalnianiu rozwoju krótkowzroczności. Szacuje się, że każda dodatkowa godzina spędzona na świeżym powietrzu może zmniejszyć ryzyko wystąpienia wady o około 2%. W Chinach eksperyment polegający na zwiększeniu natężenia oświetlenia w klasach szkolnych z 100 do 500 luxów przyniósł 6% redukcję ryzyka rozwoju krótkowzroczności wśród badanych dzieci. Dieta bogata w kwasy omega-3 może również odgrywać rolę ochronną w zapobieganiu krótkowzroczności.
Naukowcy tacy jak Jeffrey Walline, którzy wcześniej wykazali skuteczność specjalistycznych soczewek kontaktowych w spowalnianiu progresji krótkowzroczności, stanowią fundament dla obecnych analiz. Potwierdzono, że multifokalne soczewki kontaktowe mogą znacząco ograniczyć postęp wady u dzieci już od siódmego roku życia, a efekty te utrzymują się nawet po zakończeniu terapii. Jeffrey Walline podkreśla wagę wczesnej interwencji, zaznaczając: "Krótkowzroczność dotyka tak wielu ludzi, a nawet jeśli skutki dla poszczególnych osób nie są szczególnie dotkliwe, to jeśli uda nam się ocalić wzrok choćby kilku osobom, uważam, że jest to ostatecznie bardzo ważne." Rekrutacja uczestników do badania nad atropiną trwa do końca 2025 roku, a pierwsze wyniki spodziewane są w 2027 roku.
W kontekście rosnącej liczby przypadków krótkowzroczności, która według prognoz może dotknąć połowę światowej populacji do 2050 roku, badania nad nowymi metodami profilaktyki i leczenia, takimi jak stosowanie atropiny, nabierają kluczowego znaczenia. Ważne jest, aby rodzice byli świadomi dostępnych opcji i aktywnie dbali o zdrowie wzroku swoich dzieci, zachęcając je do spędzania czasu na świeżym powietrzu i regularnych badań okulistycznych.