Najnowsze odkrycia archeologiczne w starożytnym mieście Sagalassos, położonym na południowo-zachodnim terenie Turcji, dostarczyły nowych dowodów na to, jak mieszkańcy korzystali z rzymskiego kompleksu łaźni publicznych, rzucając światło na ich codzienne rutyny i interakcje społeczne. Analiza chemiczna fragmentów szklanych butelek i glinianych naczyń ujawniła ślady olejków i substancji kosmetycznych, co sugeruje, że materiały te były używane do higieny osobistej, masaży oraz rytuałów pielęgnacyjnych w okresie rzymskim.
Sam kompleks, datowany na czasy panowania cesarza Augusta (27 p.n.e.–14 n.e.), obejmował specjalne obszary dla wody gorącej, ciepłej i zimnej, a także zaawansowane kanały wodne i systemy ogrzewania podłogowego, podkreślając rozwinięte rzymskie techniki architektoniczne i planowanie urbanistyczne. Łaźnia miała wymiary 32,5 × 40 metrów, a oryginalne ściany zachowały się do wysokości 8,5 metra.
Analizy chemiczne wykonane na fragmentach szklanych butelek i glinianych naczyń wykazały obecność olejków i pozostałości kosmetyków. Odkrycia te wskazują, że substancje te prawdopodobnie stosowano w celach higienicznych, do masaży terapeutycznych oraz rytuałów upiększających. Skonstruowanie łaźni obejmowało wyraźnie wydzielone strefy dla wody gorącej, ciepłej i zimnej, wspierane przez zaawansowany system ogrzewania podłogowego i skomplikowane kanały wodne, co świadczy o wysokim poziomie rzymskiej architektury i planowania urbanistycznego.
Profesor Jeroen Poblome z Uniwersytetu KU Leuven podkreślił, że łaźnia była znacząca pod względem rozmiaru w stosunku do osady, zaznaczając, że była dostępna dla osób ze wszystkich klas społecznych. Zauważył, że odwiedzający przynosili małe pojemniki i przemieszczali się między różnymi sekcjami kompleksu w celu relaksu. Poblome stwierdził: „Łaźnia była przestrzenią społeczną dla ludzi. Poza użyciem do oczyszczania i kąpieli rytualnych, przychodzili tam w celu interakcji społecznych, spędzania czasu razem, by widzieć i być widzianym.”
Dowody, w tym znaleziony wsuwka do włosów, sugerują, że kobiety i dzieci również korzystały z łaźni w określonych godzinach, co podkreśla inkluzywny charakter tej wspólnej przestrzeni. Mieszkańcy Sagalassos wydają się przywiązywać dużą wagę do higieny osobistej i korzystania ze wspólnych obiektów. Badacze sugerują, że nacisk na czystość mógł przyczynić się do niższej liczby pasożytów i robaków w porównaniu z innymi regionami świata rzymskiego, a także potencjalnie do wyższej oczekiwanej długości życia w mieście, choć brak jest bezpośrednich danych statystycznych.
Celem zespołu archeologicznego jest odtworzenie niuansów codziennego życia, wykraczając poza wielkie narracje historyczne. Łaźnia w Sagalassos stanowi świadectwo rzymskiego doceniania dobrostanu i wspólnoty. Obecność materiałów kosmetycznych i olejków wskazuje na kulturę, która pielęgnowała samodbanie i doświadczenia dzielone wspólnie. Sama struktura łaźni, z różnymi temperaturami pomieszczeń i zaawansowaną inżynierią, odzwierciedla społeczeństwo, które priorytetowo traktowało zarówno zdrowie fizyczne, jak i spójność społeczną. Trwające wykopaliska wciąż rzucają światło na bogactwo życia w tym starożytnym mieście, oferując wyjątkowy wgląd w cywilizację rzymską.