W lipcu 2025 roku, na zboczach Wzgórz Golan z widokiem na Jezioro Galilejskie, dokonano niezwykłego odkrycia archeologicznego. Edie Lipsman, poszukiwacz metali, natknął się na skarb liczący niemal 1400 lat, składający się z 97 złotych monet oraz misternie wykonanej biżuterii, ukryty w starożytnym mieście Hippos (Sussita). Skarb ten, liczący 97 złotych monet i różnorodną biżuterię, jest uważany za jeden z największych skarbów epoki bizantyjskiej znalezionych na lądzie w tym regionie.
Znalezisko to, datowane na okres od panowania cesarza Justyna I (518-527 n.e.) do wczesnych lat panowania Herakliusza (610-613 n.e.), zawiera monety typu solid, semis i tremis. Szczególną uwagę przykuwa rzadki tremis, prawdopodobnie wybity na Cyprze około 610 roku n.e., w okresie rebelii przeciwko cesarzowi Focasowi. Jest to zaledwie druga taka moneta znaleziona w Izraelu. Biżuteria, w tym kolczyki zdobione perłami i kamieniami półszlachetnymi, sugeruje, że właściciel był osobą zamożną. Archeolodzy uważają, że skarb został pochowany spiesznie podczas inwazji Imperium Sasanidów w 614 roku n.e. Niektóre monety zachowały ślady tkaniny, co świadczy o tym, że zostały starannie zapakowane przed ukryciem.
Dr Michael Eisenberg z Uniwersytetu w Hajfie, archeolog kierujący wykopaliskami, podkreśla unikalność tego znaleziska, wskazując na połączenie biżuterii i monet z różnych okresów panowania cesarzy. Archeolodzy z Uniwersytetu w Hajfie badają to miejsce od 26 lat, znajdując dowody podboju Sasanidów, w tym pożary w kościele męczennika Teodora. Istnieją przypuszczenia, że społeczności żydowskie w regionie mogły brać udział w powstaniach wraz z armią Sasanidów przeciwko Bizancjum. Danny Syon, numizmatyk zaangażowany w projekt, nazwał je „rzadkim znaleziskiem, które dodaje ważną warstwę do zrozumienia politycznej i ekonomicznej historii epoki”. Miasto Hippos, znane również jako Sussita, było ważnym ośrodkiem w okresie rzymskim i bizantyjskim, będąc ważnym chrześcijańskim centrum z co najmniej siedmioma aktywnymi kościołami i administracją biskupią, a jego ruiny są świadectwem bogatej historii regionu.
Odkrycie to stanowi namacalny dowód na czasy wielkich przemian i zderzenia imperiów, przypominając o kruchości ziemskich bogactw. Okres pierwszej połowy VII wieku charakteryzował się powszechnym strachem i niepewnością, co skutkowało częstym ukrywaniem cennych przedmiotów w tzw. „skrytkach alarmowych”. Znalezisko to nie tylko wzbogaca naszą wiedzę o przeszłości, ale także stanowi inspirujące przypomnienie o ciągłości ludzkich doświadczeń i o tym, jak przeszłość nieustannie przemawia do teraźniejszości.