Zaawansowana Astronomia Majów: Wykorzystanie Kalendarza Tzolk'in do Precyzyjnego Przewidywania Zaćmień Słońca

Najnowsze badania naukowe, opublikowane 22 października 2025 roku w czasopiśmie „Science Advances”, ujawniły niezwykłą precyzję, z jaką starożytna cywilizacja Majów potrafiła prognozować zjawiska astronomiczne, w tym zaćmienia Słońca. John Justeson z University at Albany oraz Justin Lowry z SUNY Plattsburgh przeanalizowali tabele zaćmień zawarte w Kodeksie Drezdeńskim, kluczowym manuskrypcie hieroglificznym z okresu postklasycznego (około 1100–1521 n.e.). Odkrycia te jednoznacznie wskazują, że Majowie wykorzystywali swój 260-dniowy kalendarz rytualny, znany jako Tzolk'in, do wyznaczania tych kosmicznych wydarzeń z zaskakującą dokładnością.

Kluczowym elementem tej metody było powiązanie kalendarza Tzolk'in, który regulował życie społeczne i religijne, z cyklami księżycowymi. Badacze odkryli korelację, w której 405 miesięcy księżycowych, trwających średnio 29,530589 dnia, idealnie pokrywało się z 46 pełnymi cyklami 260-dniowego Tzolk'in. Ta zbieżność umożliwiła starożytnym astronomom identyfikację powtarzalnych wzorców niezbędnych do prognozowania zaćmień Słońca obserwowanych w ich regionie między rokiem 350 a 1150 naszej ery.

Analiza wykazała, że tabela zaćmień w Kodeksie Drezdeńskim, pierwotnie służąca do rejestrowania miesięcy księżycowych, została zaadaptowana do celów prognozowania zaćmień słonecznych. Aby utrzymać precyzję przez stulecia, Majowie stosowali cykliczne korekty, resetując obliczenia po 358 lub 223 miesiącach księżycowych, co odpowiada znanym cyklom zaćmień saros i inex. Dzięki temu systemowi, który można określić jako samoregulujący się mechanizm astronomiczny, błąd obliczeniowy utrzymywał się na poziomie mniejszym niż godzina w ciągu 134 lat. To osiągnięcie, dokonane bez nowoczesnych instrumentów, świadczy o ich zdolności do „inżynierii czasu”.

Systemy kalendarzowe Majów były niezwykle złożone, obejmując również 365-dniowy kalendarz słoneczny Haab oraz Długie Liczenie. Kodeks Drezdeński, jeden z zaledwie czterech ocalałych kodeksów, zawiera również szczegółowe tabele dotyczące cyklu Wenus, co sugeruje szerokie zainteresowanie astronomią. Ta zdolność do harmonizowania różnych systemów kalendarzowych i tworzenia precyzyjnych narzędzi obliczeniowych, bazujących na cyklu 260-dniowym, ukazuje głębokie zrozumienie rytmów natury przenikające duchową i naukową sferę ich istnienia.