Przełom w Antarktyce: Wydobyto Najstarszy Lód na Świecie, Sięgający 1,2 Miliona Lat

Międzynarodowe konsorcjum naukowców, realizujące projekt „Beyond EPICA – Oldest Ice”, ogłosiło historyczny sukces w Antarktydzie. Zespół wydobył próbki lodu szacowane na 1,2 miliona lat, co stanowi najstarszy zapis klimatyczny pozyskany przez ludzkość. Osiągnięcie to znacząco poszerza dotychczasowy rekord, jakim był 800-tysięczny zapis z rdzeni EPICA. Próbki pochodzą z rejonu Little Dome C (LDC) we Wschodniej Antarktydzie, lokalizacji wybranej po niemal dekadzie poszukiwań ze względu na odpowiednią grubość lodu gwarantującą dobrze rozdzielony zapis klimatyczny.

Inicjatywa, finansowana przez Komisję Europejską, zgromadziła badaczy z dziesięciu państw i dwunastu instytucji, w tym British Antarctic Survey (BAS) oraz Włoskie Narodowe Centrum Badań (Cnr-Isp), które koordynowało prace wiertnicze. Po czterech sezonach letnich, w ekstremalnych warunkach temperaturowych dochodzących do -35°C i silnych wiatrów, zespół zakończył operację. Po ponad 200 dniach intensywnych prac udało się sięgnąć do podłoża skalnego, uzyskując rdzeń lodowy o długości około 2,8 kilometra. Te cenne cylindry lodu zawierają uwięzione pęcherzyki powietrza, będące bezpośrednim archiwum składu atmosfery Ziemi z odległej przeszłości.

Analiza chemiczna tych inkluzji umożliwi rekonstrukcję historycznych stężeń gazów cieplarnianych i temperatury sprzed miliona lat. Kluczowym celem badań, jak podkreśla koordynator projektu Carlo Barbante, jest rozwikłanie zagadki Przejścia Środkowoplejstoceńskiego (MPT). Okres ten, trwający między 1,2 miliona a 900 tysiącami lat temu, charakteryzował się radykalną zmianą rytmu epok lodowcowych – z cykli 41-tysięcznych na dłuższe i bardziej intensywne, trwające około 100 tysięcy lat. Zmiana ta zaszła bez wyraźnej zmiany w cyklach orbitalnych Ziemi, co wskazuje na kluczową rolę wewnętrznych sprzężeń zwrotnych w systemie ziemskim, prawdopodobnie związanych z cyklem węglowym i poziomem CO2.

Dalsze, kilkuletnie analizy próbek odbędą się w laboratoriach w całej Europie, mając na celu zrozumienie reakcji klimatu Ziemi na zmiany aktywności słonecznej, wulkanicznej i cykli orbitalnych. Badania te są istotne, ponieważ pokazują, jak system planetarny reaguje na subtelne wymuszenia, gdy mechanizmy sprzężenia zwrotnego zostaną wzmocnione. Warto odnotować, że rosyjscy naukowcy zapowiadali na styczeń 2025 roku próbę wydobycia rdzenia datowanego na 2 miliony lat. Obecne odkrycie daje unikalną perspektywę na dynamikę zmian klimatycznych, podkreślając zarówno elastyczność, jak i wrażliwość naszej planety.