Nowe Światło na Supernowe z Lat 1006 i 1181: Odkrycia w Starożytnych Tekstach Arabskich

Edytowane przez: Tetiana Martynovska 17

Najnowsza analiza manuskryptów arabskich, pochodzących z XII i XIV wieku, ujawniła istotne wzmianki dotyczące dwóch potężnych eksplozji supernowych, które do tej pory nie były znane z tego kręgu źródeł. Odkrycia te potwierdzają wysoki poziom kunsztu obserwacyjnego średniowiecznych astronomów, którzy z niezwykłą precyzją dokumentowali efemeryczne zjawiska na firmamencie.

Kluczowe znaczenie ma poemat z XII wieku, autorstwa poety Ibn Sanā' al-Mulka, który najprawdopodobniej szczegółowo opisywał supernową zaobserwowaną w 1181 roku n.e. Utwór ten, dedykowany słynnemu Saladynowi, zawiera frazę o niebie, które „ozdobiło się nową gwiazdą” (najm). Badacze datują powstanie poematu na okres między grudniem 1181 a majem 1182 roku, co precyzyjnie umiejscawia obserwację. Ta supernowa, widoczna w rejonie dzisiejszej konstelacji Kasjopei, osiągnęła jasność porównywalną do wielkości gwiazdowej 0, co oznaczało, że była zjawiskiem widocznym gołym okiem. Nowe dane z poematu umieszczają ją w rejonie arabskiej konstelacji „Ufarbowanej Henny” (al-Kaff al-Khaḍīb), czyli w Kasjopei.

Ponadto, kronikarz z XIV wieku, Ahmad ibn 'Alī al-Maqrīzī, utrwalił w swoich pismach relację pasującą do supernowej z 1006 roku n.e. Al-Maqrīzī opisał „gwiazdę” (kawkab) posiadającą ogon, której blask dorównywał Księżycowi i która utrzymywała się przez szereg miesięcy w trakcie rebelii Abū Rakwy. Opis ten jest w pełni zgodny z charakterystyką Supernowej 1006, która była tak olśniewająca, że jej światło było dostrzegalne nawet w świetle dziennym, a jej jasność mogła osiągnąć wielkość gwiazdową bliską -7. Zapisy te, zwłaszcza te z Kairu, stanowią cenny wkład w astronomię historyczną, uzupełniając dotychczasowe relacje głównie ze źródeł chińskich i japońskich.

Te niezależne relacje arabskie, zapisane zarówno w poezji, jak i w kronikach, stanowią ważny pomost łączący epoki. Pozwalają naukowcom na głębsze zrozumienie skali i wpływu tych kosmicznych kataklizmów na ówczesne postrzeganie świata, ukazując ludzką zdolność do uważnej rejestracji otoczenia, której efekty przetrwały wieki.

Źródła

  • Signs Of The TImes

  • Monthly Notices of the Royal Astronomical Society

  • Rutgers University Astronomy Department Publications

  • Annual Reviews: Progenitors of Core-Collapse Supernovae

  • Astronomy & Astrophysics: Relativistic Supernova 2009bb

  • Supernova Explained

Czy znalazłeś błąd lub niedokładność?

Rozważymy Twoje uwagi tak szybko, jak to możliwe.

Nowe Światło na Supernowe z Lat 1006 i 118... | Gaya One