Te Mātaiaho: Nowa Era Wiedzy w Edukacji Nowej Zelandii

Nowa Zelandia rozpoczęła Te Mātaiaho, najbardziej dogłębną reformę programu nauczania od dwóch dekad, mającą na celu stworzenie spójnego i bogatego w wiedzę systemu edukacyjnego dla uczniów klas od 1 do 10. Zmiana ta ma zagwarantować każdemu dziecku jasną ścieżkę kształcenia rok po roku, eliminując wcześniejsze rozbieżności, przez które dostęp do podstawowej wiedzy zależał od miejsca zamieszkania ucznia. Minister Edukacji, Erica Stanford, która objęła urząd pod koniec 2023 roku, ogłosiła ramy, które zostały opracowane przez nowozelandzkich pedagogów i porównane z międzynarodowymi systemami o wysokich wynikach, takimi jak Singapur, Finlandia i Kanada.

Podejście to stanowi wyraźne odejście od dominującego przez lata modelu skoncentrowanego na uczniu i kompetencjach, kładąc nacisk na rygorystyczne podstawy zakorzenione w nauce o uczeniu się. Wcześniejsze reformy sugerowały, że spadek osiągnięć w edukacji szkolnej między 2009 a 2022 rokiem negatywnie wpłynął na produktywność kraju o niemal 4%. Nowy program ma temu zaradzić, wprowadzając bardziej szczegółowy i oparty na wiedzy program nauczania. Minister Stanford dąży do gruntownej przebudowy systemu, co obejmuje również wymóg, aby szkoły podstawowe poświęcały średnio godzinę dziennie na czytanie, pisanie i matematykę. Równolegle finalizowany jest równoważny program dla szkół māori, znany jako Te Marautanga o Aotearoa.

Te Mātaiaho, którego ramy staną się podstawą odświeżonych obszarów nauczania od 2027 roku, kładzie nacisk na podniesienie umiejętności czytania, pisania i liczenia. W ramach konsultacji, które trwają sześć miesięcy, nauczyciele i specjaliści mogą zgłaszać uwagi, co jest kluczowe dla kształtowania jasnej i ustrukturyzowanej treści. Nowe ramy wprowadzają także rozwój kompetencji cyfrowych oraz pogłębione rozumienie kultury. Na przykład, w obszarze Nauk Społecznych historia obejmie zarówno historię Nowej Zelandii, jak i światową, włączając w to zagadnienia dotyczące Te Tiriti o Waitangi. Wprowadzone zostaną także nowe obszary, takie jak Wiedza o Społeczeństwie (Civics and Society) oraz Działalność Gospodarcza, która wprowadzi edukację finansową.

Wdrożenie zmian dla klas 0-10 będzie następować etapami, przy czym kluczowe obszary, takie jak Angielski i Matematyka, będą wymagane od początku 2026 roku. Dla nauczycieli przewidziane jest wsparcie w postaci szkoleń, zwłaszcza w zakresie „literacji ustrukturyzowanej” (structured literacy). Ta transformacja, postrzegana jako powrót do fundamentów, ma umożliwić młodym pokoleniom budowanie solidnych podstaw do dalszego rozwoju i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Warto odnotować, że Nowa Zelandia w 2018 roku zajęła trzecie miejsce w rankingu Economist Intelligence Unit „Worldwide Educating for the Future Index”, ustępując jedynie Finlandii i Szwajcarii, co świadczy o ambicjach kraju w sferze edukacji.