Przełomowe badanie z Wielkiej Brytanii, opublikowane w czerwcu 2025 roku w prestiżowym czasopiśmie „Journal of the American Medical Association” (JAMA), sugeruje, że regularne korzystanie z roweru jako środka transportu wiąże się ze znacząco zmniejszonym ryzykiem rozwoju demencji. Analiza danych z UK Biobank, obejmująca blisko 480 000 osób i trwająca ponad 13 lat, wykazała, że osoby regularnie jeżdżące na rowerze doświadczają o 19% niższego ryzyka zachorowania na demencję w porównaniu do tych, którzy preferują bardziej pasywne formy transportu. Co więcej, cykliści wykazywali o 22% mniejsze ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Ochronne efekty obserwowano zarówno w przypadku demencji o wczesnym, jak i późnym początku.
Klucz do tych pozytywnych efektów leży w złożonym wpływie jazdy na rowerze na mózg. Badania wykazały, że cykliści charakteryzują się większą objętością hipokampa – obszaru mózgu kluczowego dla procesów pamięci i uczenia się. W niektórych badaniach odnotowano, że ćwiczenia aerobowe wiążą się ze wzrostem objętości hipokampa o 2%, co z kolei jest związane z poprawą pamięci. Sugeruje to, że aktywność ta nie tylko wzmacnia układ krążenia i poprawia przepływ krwi do mózgu, ale także sprzyja neuroplastyczności, czyli zdolności mózgu do tworzenia nowych połączeń nerwowych. Codzienne wyzwania związane z nawigacją, utrzymaniem równowagi i reagowaniem na otoczenie podczas jazdy na rowerze dodatkowo angażują umysł, co stanowi cenne ćwiczenie dla funkcji poznawczych.
Odkrycia te wpisują się w szerszy obraz rosnącej świadomości na temat znaczenia aktywności fizycznej w profilaktyce demencji. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca dorosłym co najmniej 150-300 minut umiarkowanej lub 75-150 minut intensywnej aktywności fizycznej tygodniowo.
Należy jednak zaznaczyć, że choć niniejsze badanie ma charakter obserwacyjny i nie ustala bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego, to uzupełnia rosnącą liczbę danych naukowych potwierdzających rolę aktywności fizycznej w profilaktyce zaburzeń poznawczych. Badanie podkreśla, że aktywny tryb życia, zwłaszcza tak dostępny i przyjemny jak jazda na rowerze, jest potężnym narzędziem do utrzymania zdrowia mózgu przez całe życie.