Chodzenie aktywuje mózg, wyostrzając słuch i percepcję otoczenia

Nowe badania naukowe, opublikowane we wrześniu 2025 roku w "Journal of Neuroscience", rzucają światło na to, jak ludzki mózg przetwarza dźwięki podczas ruchu w porównaniu do stanu spoczynku. Badanie, przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu pod kierownictwem Barbary Händel oraz z Uniwersytetu Zhejiang pod kierownictwem Liyu Cao, wykazało, że podczas chodzenia system słuchowy staje się bardziej wyostrzony i wrażliwy. Odkrycia te podkreślają głębokie powiązanie między ruchem a percepcją sensoryczną.

W eksperymentach wzięło udział 35 ochotników, którzy poruszali się w różny sposób – stali w miejscu, chodzili w miejscu oraz przemierzali ścieżkę w kształcie ósemki. Wyposażeni w przenośne elektroencefalografy (EEG), uczestnicy słuchali ciągłych tonów. Kluczowe odkrycie dotyczyło zjawiska zwanego Auditory Steady-State Response (SSAR), które mierzy synchronizację neuronów z rytmem dźwiękowym. Stwierdzono, że SSAR była znacząco silniejsza podczas chodzenia niż w stanie spoczynku lub podczas marszu w miejscu. Sugeruje to, że przemieszczanie się w przestrzeni, a nie tylko sama aktywność ruchowa, odgrywa kluczową rolę w usprawnianiu przetwarzania słuchowego na wczesnych etapach korowych.

Badanie wykazało również, że zmniejszona aktywność fal alfa w mózgu podczas ruchu, które są związane z hamowaniem neuronalnym, "zwalnia hamulec" dla przetwarzania sensorycznego. Im większy spadek fal alfa, tym intensywniejsza była odpowiedź słuchowa (SSAR), co sprawia, że mózg staje się bardziej otwarty na informacje z otoczenia. Ponadto, zaobserwowano, że uwaga słuchowa dynamicznie przesuwa się podczas zakrętów. Analiza aktywności mózgu wykazała, że tuż przed punktem zwrotnym mózg priorytetyzował przetwarzanie dźwięku z tej strony, w którą odbywał się skręt, co sugeruje mechanizm "aktywnego wyczuwania" i przewidywania zmian sensorycznych. Zaraz po przejściu szczytu zakrętu uwaga przesuwała się na stronę przeciwną, wzmacniając percepcję dźwięków z prawego ucha.

Co więcej, badanie wykazało, że chodzenie priorytetyzuje dźwięki pochodzące z obrzeży pola słuchowego. W drugim eksperymencie, gdzie krótkie impulsy szumu przerywały ciągłe tony, zmiana w odpowiedzi mózgu (SSAR) była znacznie większa podczas chodzenia, gdy szum pochodził z boku, ale nie wtedy, gdy był prezentowany centralnie. Ta zwiększona wrażliwość na bodźce peryferyjne jest analogiczna do widzenia peryferyjnego podczas ruchu, wzmacniając percepcję otoczenia dla lepszej orientacji i świadomości przestrzennej.

Odkrycia te mają potencjał do opracowania doskonalszych aparatów słuchowych i systemów nawigacyjnych dla osób z wadami wzroku. Jak zauważają naukowcy, spacery na świeżym powietrzu mogą być bardziej korzystne dla mózgu niż ćwiczenia na siłowni, ponieważ ruch zmienia percepcję i zmusza mózg do pracy w nowy sposób, potwierdzając ideę nierozerwalnego związku między poznaniem a działaniem.