Handelsgeschil tussen de VS en Mexico: Economische gevolgen en diplomatieke manoeuvres in 2025

Het begin van 2025 werd gekenmerkt door een aanzienlijke verscherping van de Noord-Amerikaanse economische betrekkingen. Vanaf 1 februari kwamen de Verenigde Staten en Mexico in een fase van openlijke handelsoorlog terecht. Het conflict werd uitgelokt door de invoering van bilaterale tarieven door Washington, wat fungeerde als een katalysator voor een herziening van de gevestigde economische banden. De gevolgen hiervan werden vooral acuut gevoeld in de grensregio's. De kern van de onenigheid draait om de Amerikaanse heffingen op Mexicaanse import, een situatie die onmiddellijke diplomatieke inspanningen vereist om verdere escalatie te voorkomen.

Een cruciaal moment deed zich voor op 4 maart 2025, toen de VS een tarief van 25 procent instelde op alle Mexicaanse import, met uitzondering van goederen die voldeden aan de USMCA-normen. Deze stap was een direct gevolg van de bredere economische druk die al op 1 februari 2025 was ingezet. Toen voerde de regering-Trump heffingen in op goederen uit zowel Canada als Mexico, met als tweeledig doel het terugdringen van het handelstekort en het aanpakken van migratiekwesties. Binnen deze gespannen context beëindigde het Amerikaanse Ministerie van Handel op 14 juli 2025 de opschortingsregeling voor de tomatenhandel uit 2019. Dit leidde tot de invoering van een gemiddelde heffing van 17 procent op Mexicaanse tomaten. Dit besluit werd met tevredenheid ontvangen door de telers in Florida, die het zagen als een terugkeer naar 'eerlijke concurrentie'.

De economische structuren van de grensregio's, met name in de productie- en bouwsectoren, bevonden zich in het epicentrum van de negatieve druk. Hoewel de Mexicaanse regering, onder leiding van president Claudia Sheinbaum, vasthield aan een BBP-groeiprognose van 1,8% voor 2025, wezen externe beoordelingen op aanzienlijke moeilijkheden. Dit is vooral relevant gezien het feit dat meer dan 80% van de Mexicaanse export bestemd is voor de Verenigde Staten. Als reactie op de Amerikaanse maatregelen kondigde de Mexicaanse zijde de invoering aan van vergeldingsheffingen op een reeks Amerikaanse goederen, waarvan de lijst op 9 maart zou worden gepubliceerd.

Diplomatieke inspanningen werden op verschillende niveaus ondernomen. Hieronder vielen de geplande besprekingen tijdens het APEC Forum in Zuid-Korea, dat plaatsvond van 31 oktober tot 1 november. Deelnemers aan de discussies waren vertegenwoordigers van de VS en Mexico, analisten van denktanks zoals het Center for Strategic and International Studies (CSIS), en functionarissen waaronder Marcelo Ebrard en Luis Rosendo Gutiérrez. De kwestie van een mogelijke verhoging van de tarieven van 25% naar 30% blijft op de agenda staan. Ook het lot van de herziening van de USMCA-overeenkomst, gepland voor juli 2026, is onzeker, vooral aangezien president Trump hierover twijfels heeft geuit. De auto-industrie bevindt zich eveneens in een staat van onzekerheid, geconfronteerd met de dreiging van aanvullende heffingen: 25% op middelgrote en zware vrachtwagens die buiten de VS zijn geproduceerd, en 10% op bussen.

Dit handelsconflict moet worden gezien in de bredere context van de herstructurering van mondiale toeleveringsketens. Hoewel de handelsoorlog tussen de VS en China eerder had geleid tot nearshoring richting Noord-Amerika – wat investeringen naar Mexico trok, met name in kennisintensieve sectoren via het IMMEX-programma – creëert de huidige confrontatie nieuwe barrières. Opmerkelijk is dat Mexico in 2023 China voorbijstreefde en de grootste handelspartner van de VS werd, ondanks het feit dat 82% van de Mexicaanse export naar de VS gaat. Deze verschuiving benadrukt dat, zelfs onder spanning, economische stromen de meest efficiënte paden zoeken. Dit weerspiegelt de interne drang naar samenwerking en aanpassing die uiteindelijk het ontwikkelingstraject van de regio bepaalt.