Vertegenwoordigers van het Europees burgerinitiatief 'Mijn Stem, Mijn Keuze: Voor Veilige en Toegankelijke Abortus' hebben in oktober 2025 een ontmoeting gehad met de Europese Commissie om een voorstel te bespreken voor een financieel mechanisme dat veilige en legale abortusdiensten binnen de EU moet ondersteunen. Het initiatief, gelanceerd in april 2024, heeft meer dan 1,12 miljoen handtekeningen verzameld uit 19 lidstaten. Het voorstel behelst de oprichting van een vrijwillig EU-financieringsmechanisme, waarbij lidstaten kunnen deelnemen om de kosten van abortussen te dekken voor personen die hiervoor moeten reizen vanwege strikte wetgeving of gewetensbezwaren in hun eigen land. Dit initiatief adresseert de groeiende bezorgdheid over de erosie van reproductieve rechten in Europa, met landen als Polen en Malta als voorbeelden van de uitdagingen op dit gebied. In Polen is abortus slechts onder zeer specifieke omstandigheden toegestaan, In 2020 werd Polen de enige EU-lidstaat die een van de wettelijke gronden voor abortus introk, wat een stap terug betekende voor reproductieve rechten. terwijl het op Malta zelfs illegaal is, hoewel in 2023 amendementen werden ingevoerd die medische interventies toestaan om het leven en de gezondheid van een zwangere vrouw te redden, zelfs als dit tot een zwangerschapsafbreking kan leiden. De Europese Commissie evalueert het voorstel momenteel en verwacht een reactie tegen maart 2026. De uitkomst hiervan zal naar verwachting een significante impact hebben op de reproductieve rechten en de toegang tot abortusvoorzieningen binnen de EU.
Historisch gezien kent de toegang tot abortus in Europa een complexe ontwikkeling. Hoewel veel Europese landen hun wetgeving hebben versoepeld sinds de jaren '70, blijven er aanzienlijke verschillen bestaan. Frankrijk heeft in maart 2024 het recht op abortus grondwettelijk verankerd, als eerste land ter wereld. De Europese Commissie heeft eerder al steun toegezegd aan seksuele en reproductieve gezondheidsrechten wereldwijd, met een extra financiering van €45 miljoen voor het UNFPA Supplies Partnership. Recente rapporten van de VN wijzen echter op ernstige mensenrechtenschendingen in Polen door de restrictieve abortuswetgeving. De Europese Commissie heeft ook voorgesteld het budget voor programma's die fundamentele rechten, gelijkheid en democratie ondersteunen, aanzienlijk te verhogen, wat de bredere inzet voor mensenrechten binnen de EU weerspiegelt. Het 'Mijn Stem, Mijn Keuze'-initiatief benadrukt dat het ontbreken van toegang tot abortus niet alleen vrouwen in gevaar brengt, maar ook economische en mentale stress veroorzaakt, met name voor gemarginaliseerde gemeenschappen. Analyses tonen aan dat zelfs in landen waar abortus theoretisch is toegestaan, de toegang moeilijk kan zijn, bijvoorbeeld door het grote aantal artsen dat de procedure weigert uit gewetensbezwaren, zoals in Italië, waar meer dan 60% van de gynaecologen weigert abortus uit te voeren.
De campagne streeft naar een EU-financieringsinstrument dat lidstaten die ervoor kiezen, ondersteunt bij het bieden van veilige abortuszorg. Dit initiatief is meer dan een petitie; het is een juridisch document dat wetgevers oproept tot actie. De Europese Commissie heeft tot nu toe een budget van meer dan 1,5 miljard euro toegewezen aan het programma 'Burgers, Gelijkheid, Rechten en Waarden' voor de periode 2021-2027, gericht op het bevorderen van democratie, de rechtsstaat en fundamentele rechten. De resultaten van de beoordeling door de Europese Commissie, die naar verwachting tegen maart 2026 zal plaatsvinden, zullen de toekomst van reproductieve rechten in de EU mede bepalen.