EU Lanceert Vijfjarenstrategie tegen Drugshandel, Focussend op AI en Satellietmonitoring

De Europese Unie heeft officieel de implementatie van een uitgebreide vijfjarige strategie ter bestrijding van de illegale drugshandel en de daarmee gepaard gaande toename van crimineel geweld in gang gezet. Deze aankondiging vond plaats op donderdag 4 december 2025, een moment dat de verschuiving markeert naar een intensiever gebruik van geavanceerde technologieën binnen de interne veiligheid van de Unie. Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken en Migratie, Magnus Brunner, benadrukte bij de presentatie dat Europa een kritiek punt heeft bereikt wat betreft de dreiging van drugs. Deze nieuwe aanpak vormt een essentieel onderdeel van de bredere Europese strategie voor interne veiligheid, genaamd ProtectEU, die eerder in april 2025 werd geïntroduceerd.

Een cruciaal pijler van dit nieuwe plan is de technologische versterking van de rechtshandhavingsinstanties, met een specifieke focus op het agentschap Frontex. Frontex zal de beschikking krijgen over satellietoplossingen met hoge resolutie en onbemande luchtvaartuigen. Deze middelen zijn bedoeld voor het opsporen en ontmantelen van smokkelroutes, zowel over de lucht, de zee als over land. Daarnaast wordt de inzet van kunstmatige intelligentie (AI) geïntensiveerd om drugs die via post- en koeriersdiensten worden verzonden, automatisch te detecteren. Commissaris Brunner liet er geen gras over groeien: “Wij sturen de drugsbaronnen en hun organisaties een duidelijke boodschap: Europa biedt weerstand.”

De strategie reikt echter verder dan louter technologisch toezicht. Prioriteiten omvatten ook het verstevigen van internationale samenwerkingsverbanden, het gericht uitschakelen van productielocaties voor verdovende middelen, en een proactieve inspanning om jongeren te behoeden voor rekrutering door criminele netwerken die sociale media gebruiken voor hun wervingsdoeleinden. De omvang van het probleem wordt onderstreept door de cijfers van 2023: in dat jaar werd in de gehele EU 419 ton cocaïne in beslag genomen, wat een verviervoudiging is ten opzichte van tien jaar eerder. Een ander significant intern probleem is de productie van synthetische drugs, wat jaarlijks leidt tot de ontmanteling van meer dan 500 clandestiene laboratoria.

Om snel te kunnen inspelen op de opkomst van nieuwe gevaren, wordt een pan-Europese database opgezet. Deze database zal beheerd worden door het Europees Drugsagentschap (EUDA). Dit centrale punt moet een snelle identificatie van nieuwe, gevaarlijke substanties en chemische voorlopers mogelijk maken, ter aanvulling op de analytische bevindingen uit rapporten zoals het ‘Europees Drugsrapport 2025: Trends en Ontwikkelingen’. Voor het testen en implementeren van deze innovatieve instrumenten staat de lancering van een gespecialiseerde campus voor veiligheid en innovatie gepland in 2026. Dit vijfjarige beleid markeert een duidelijke verschuiving in het Europese veiligheidsbeleid, waarbij de integratie van uiterst nauwkeurige surveillancesystemen en data-analyse centraal staat als reactie op de toenemende complexiteit van de activiteiten van georganiseerde misdaadgroepen.