Europees Commissie Start Antimonopolieonderzoek Naar Google's Gebruik Van Content Voor AI

De Europese Commissie heeft officieel de start aangekondigd van een formeel antimonopolieonderzoek gericht op technologiegigant Google. Dit besluit, genomen op 9 december 2025, richt zich specifiek op de methoden waarmee Google content van webuitgevers en videoproducenten van YouTube integreert in hun nieuwste kunstmatige intelligentie (AI) diensten, namelijk AI Overviews en AI Mode. De toezichthouder uit ernstige bezorgdheid over een mogelijk misbruik van Google’s dominante positie binnen de zoekmachinemarkt.

De kern van dit onderzoek behelst een nauwkeurige analyse van hoe Google materialen van externe websites aanwendt om samenvattingen te genereren die direct in de zoekresultaten verschijnen via AI Overviews. Dit gebeurt zonder dat de contentauteurs een passende vergoeding ontvangen. De Commissie onderzoekt tevens scenario's waarin uitgevers, die afhankelijk zijn van verkeer via Google Zoeken, zich gedwongen voelen akkoord te gaan met het gebruik van hun content voor AI-training, uit vrees voor uitsluiting van het platform. Een bijzonder aandachtspunt is het gebruik van data afkomstig van YouTube voor het trainen van generatieve modellen zoals Gemini, terwijl contractuele verplichtingen voor contentmakers geen betaling voor dit trainingsgebruik voorzien.

Deze stap van de toezichthouder bouwt voort op reeds lopende acties onder de Digital Markets Act (DMA). Hieronder valt ook de zaak die in november 2025 werd gestart wegens het lager plaatsen van content van mediapublicaties in de zoekresultaten. Dergelijke maatregelen van de EU onderstrepen de vastberadenheid om de monopolievorming in de digitale economie door grote poortwachtersplatforms te voorkomen. Uitvoerend vicevoorzitter Theresa Ribera benadrukte dat de vooruitgang van AI niet ten koste mag gaan van de fundamentele principes van de Europese samenlevingen.

De media-industrie heeft de gevolgen van de introductie van AI Overviews, gelanceerd in 2024 en uitgebreid in 2025, reeds ervaren. Sommige organisaties rapporteerden een daling in organisch verkeer die opliep tot 40%, en in specifieke contentcategorieën zelfs tot 79%. Onderzoek wijst uit dat gebruikers die een AI Overview raadplegen, significant minder geneigd zijn om op links te klikken: slechts 8% van de bezoeken resulteert in een doorklik naar de oorspronkelijke site wanneer de AI een antwoord heeft gegeven, tegenover 15% wanneer dit niet het geval is. Bovendien klikt slechts 1% van de gebruikers op links die direct in de AI-snippet zijn opgenomen. Een verkeersdaling, zoals die bij Business Insider in april, waar de bezoekersaantallen vanuit de zoekmachine met 55% daalden vergeleken met april 2022, brengt de financiële stabiliteit van contentproducenten in gevaar.

De reacties van betrokken partijen waren voorspelbaar. Organisaties als Foxglove en de Coalitie voor een Open Web verwelkomden de start van het onderzoek. Zij benadrukken de noodzaak dat uitgevers onmiddellijk de optie krijgen om zich af te melden voor het gebruik van hun materiaal. Een woordvoerder van Google gaf aan dat het onderzoek innovatie op een zeer competitieve markt zou kunnen smoren, maar bevestigde de bereidheid om samen te werken met de creatieve en mediasector. De Commissie is vastbesloten om te waarborgen dat uitgevers geen cruciale inkomsten mislopen in deze economisch uitdagende periode voor de sector.