De Trump-administratie heeft een significante beleidswijziging doorgevoerd die het hoger onderwijs in de Verenigde Staten beïnvloedt. Op 7 augustus 2025 heeft president Donald Trump een uitvoerend bevel ondertekend dat universiteiten verplicht om toelatingsgegevens met betrekking tot ras openbaar te maken. Dit initiatief is bedoeld om te waarborgen dat ras geen rol speelt bij toelatingsbeslissingen, als onderdeel van een bredere inspanning om initiatieven voor positieve actie en diversiteit, gelijkheid en inclusie (DEI) te ontmantelen.
Deze stap volgt op de uitspraak van het Hooggerechtshof in 2023 die positieve actie verbood. De administratie stelt echter dat universiteiten nog steeds indirecte methoden gebruiken, zoals persoonlijke essays, om ras te overwegen. In lijn met dit bevel zijn aanzienlijke federale subsidies aan de University of California, Los Angeles (UCLA) opgeschort, ter waarde van 584 miljoen dollar. Het Ministerie van Justitie heeft melding gemaakt van vermeende schendingen van burgerrechten met betrekking tot antisemitisme en het creëren van een vijandige onderwijsomgeving voor Joodse en Israëlische studenten. Bovendien heeft Stanford University meer dan 360 werknemers ontslagen, waarbij de financiële druk en bezuinigingen, die voor het komende jaar 140 miljoen dollar bedragen, worden toegeschreven aan het federale financieringsbeleid van de administratie. Deze beleidsmaatregelen hebben naar verluidt universiteiten getroffen die pro-Palestijnse protesten, klimaatinitiatieven, transgenderrechten en DEI-programma's ondersteunen.
De historische context van positieve actie in de Verenigde Staten gaat terug tot de Burgerrechtenbeweging van de jaren zestig. Belangrijke uitspraken van het Hooggerechtshof, zoals Regents of the University of California v. Bakke in 1978 en Grutter v. Bollinger in 2003, hebben het juridische landschap van positieve actie gevormd, waarbij de meest recente uitspraak van het Hooggerechtshof in 2023 de toepassing ervan bij toelatingen aanzienlijk heeft beperkt. Dit heeft ertoe geleid dat veel instellingen hun toelatingsprocedures en DEI-strategieën hebben geëvalueerd. Het huidige klimaat ziet veel universiteiten hun DEI-programma's auditen om te voldoen aan de evoluerende federale en staatswetgeving. Hoewel sommige instellingen hun aanpak herkalibreren, streven velen ernaar hun toewijding aan inclusiviteit te handhaven. De acties van de federale overheid, waaronder de opschorting van subsidies en onderzoeken naar toelatingsbeleid, duiden op een assertievere houding bij het beïnvloeden van universitaire operaties en prioriteiten.
De bredere impact van dit federale financieringsbeleid is een zorg voor het hoger onderwijs, met mogelijke gevolgen voor onderzoek, studentendiensten en de algehele institutionele stabiliteit. Het Center for American Progress meldde dat de Trump-administratie meer dan 4.000 subsidies voor bezuinigingen heeft geïdentificeerd, ter waarde van 6,9 miljard tot 8,2 miljard dollar, wat meer dan 600 hogescholen en universiteiten treft. Openbare instellingen hebben een onevenredig groter deel van de financiering gezien die wordt nagestreefd in vergelijking met particuliere instellingen. Deze situatie onderstreept de complexe wisselwerking tussen federaal beleid, institutionele autonomie en het streven naar diversiteit en gelijkheid in het hoger onderwijs.
De bredere implicaties van deze federale acties reiken tot de financiële gezondheid van universiteiten. Nu instellingen te maken krijgen met mogelijke bezuinigingen op federale financiering, bestaat het risico dat deze kosten via hogere collegegelden en vergoedingen aan studenten worden doorberekend. Deze financiële druk, in combinatie met de dalende inschrijvingscijfers die tussen 2010 en 2021 zijn waargenomen, vormt een uitdagend landschap voor het hoger onderwijs. Universiteiten onderzoeken verschillende kostenbesparende maatregelen, waaronder fusies en het bundelen van middelen, om deze financiële tegenwind te doorstaan. De lopende aanpassingen weerspiegelen een dynamische periode voor het Amerikaanse hoger onderwijs, dat zich aanpast aan belangrijke beleidswijzigingen en economische druk.