Massaprotesten in Manilla: Corruptieschandaal rond waterbeheer treft topfunctionarissen

Sinds 16 november 2025 is Manilla, de hoofdstad van de Filipijnen, het toneel van grootschalige driedaagse massaprotesten. Tienduizenden burgers, voornamelijk leden van de religieuze groepering Iglesia Ni Cristo, zijn de straat op gegaan. Hun onvrede vloeit voort uit een omvangrijk fraudeschandaal met betrekking tot projecten voor waterbeheer en overstromingspreventie. Deze projecten bleken ofwel van inferieure kwaliteit, ofwel werden ze ondanks de toegekende financiering simpelweg niet uitgevoerd.

Dit schandaal over het oneigenlijk gebruik van fondsen vormt een directe bedreiging voor de veiligheid van de bevolking in een archipel die regelmatig wordt geteisterd door verwoestende tyfoons. Volgens schattingen van het Ministerie van Financiën heeft de nationale economie tussen 2023 en 2025 maar liefst 118,5 miljard peso (ongeveer 2 miljard Amerikaanse dollar) verloren als gevolg van corruptie in deze sector. De protestacties, die gepland zijn tot 18 november, vinden plaats in het historische Rizal Park, wat leidt tot aanzienlijke logistieke problemen in de hoofdstad, waaronder de afsluiting van cruciale verkeersaders zoals Roxas Boulevard en Bonifacio Boulevard.

Om de orde te handhaven en de veiligheid te garanderen, zijn meer dan 16.000 politieagenten ingezet. Hoewel de demonstratie officieel als 'religieus' wordt bestempeld, is het in essentie een luide uiting van publieke woede over de verkwisting van middelen die bestemd waren voor vitale infrastructuur. Het Departement van Financiën heeft sommige van de frauduleuze projecten bestempeld als 'spookprojecten', wat de systemische aard van dit wijdverbreide probleem benadrukt.

De omvang van de beschuldigingen raakt de politieke elite tot in de kern. Er zijn reeds strafrechtelijke aanklachten ingediend tegen 37 personen, waaronder senatoren, leden van het Congres en zakenlieden, evenals 86 leidinggevenden van bouwbedrijven en 9 overheidsfunctionarissen. Zij worden beschuldigd van belastingontduiking ter waarde van ongeveer 9 miljard peso. Bijzondere aandacht gaat uit naar Martin Romualdez, de neef van de president en voormalig Voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, die zijn functie neerlegde te midden van het schandaal. President Ferdinand Marcos Jr. heeft publiekelijk beloofd dat er vóór Kerstmis arrestaties zullen volgen in deze zaak, maar merkte tegelijkertijd op dat zijn neef voorlopig niet zal worden vervolgd wegens een gebrek aan bewijs.

De politieke spanningen worden verder aangewakkerd door openlijke kritiek vanuit de hoogste leiding. Vicepresident Sara Duterte heeft publiekelijk geëist dat president Marcos zelf ter verantwoording wordt geroepen voor het ondertekenen van de nationale begroting van 2025, die volgens haar de frauduleuze projecten financierde. Deze duidelijke kloof binnen de regering, waarbij de twee hoogste functionarissen lijnrecht tegenover elkaar staan, wijst op een diepe vertrouwenscrisis en een politieke aardverschuiving.

Tegen deze achtergrond van onrust heeft de commandant van de strijdkrachten van de Filipijnen, generaal Romeo Brawner Jr., een verklaring afgelegd. Hij garandeerde dat het leger de Grondwet niet zal schenden en geen actie zal ondernemen tegen legitieme burgerlijke uitingen, waarmee hij de handhaving van de constitutionele orde bevestigde te midden van de politieke turbulentie. Eerdere demonstraties over deze kwestie in september gingen gepaard met geweld, waarbij meer dan 100 politieagenten gewond raakten. Dit onderstreept het cruciale belang van het waarborgen van het vreedzame karakter van de huidige bijeenkomsten.