Massale protesten in Mexico-Stad na moord op burgemeester Uruapan: Confrontaties bij het Nationaal Paleis

Op zaterdag 15 november 2025 veranderde de hoofdstad van Mexico in het toneel van grootschalige burgerlijke onrust. Duizenden demonstranten, georganiseerd onder de naam 'Generatie Z', trokken de straten op om te protesteren tegen de aanhoudende escalatie van geweld en het vermeende passieve optreden van de autoriteiten. De directe aanleiding voor deze massale demonstratie was de recente moord op Carlos Manzo, de burgemeester van Uruapan. Hij werd op 1 november doodgeschoten tijdens de viering van de Dag van de Doden in de staat Michoacán.

De mars, die begon als een uiting van diepe rouw en een krachtige eis tot verandering, nam snel een confronterend karakter aan nabij het Nationaal Paleis. Een kleine, radicale groep activisten probeerde de metalen barricades neer te halen die de ambtswoning van het staatshoofd moesten beschermen. Dit leidde onmiddellijk tot een hardhandig ingrijpen van de ordediensten, die traangas inzetten om de menigte uiteen te drijven en de situatie onder controle te krijgen.

Volgens de officiële cijfers, die werden bekendgemaakt door Pablo Vázquez Camacho, de secretaris van Openbare Veiligheid van Mexico-Stad, raakten bij de daaropvolgende botsingen 100 politieagenten gewond, van wie er 40 moesten worden gehospitaliseerd. Daarnaast vielen er 20 gewonden onder de burgers. De autoriteiten meldden dat er 20 arrestaties werden verricht en dat nog eens 20 personen administratief werden aangeklaagd wegens hun betrokkenheid bij de ongeregeldheden.

De moord op burgemeester Manzo, die bekend stond om zijn onverzettelijke strijd tegen machtige drugskartels, waaronder het Jalisco Nieuwe Generatie Kartel en Los Viagras, is uitgegroeid tot een schrijnend symbool van de onmacht van de staat tegenover de georganiseerde misdaad. Manzo, die sinds december 2024 onder beveiliging stond, was de zesde burgemeester die in 2025 in Mexico werd vermoord en de derde in de staat Michoacán. De demonstranten gaven luidkeels uiting aan hun overtuiging dat de uitvoerende macht direct verantwoordelijk was voor deze tragedie, waarbij de strijdkreet: “Carlos is niet gestorven; de regering heeft hem vermoord” door de straten galmde.

In reactie op de onrust in de straten nam president Claudia Sheinbaum, die op 1 oktober 2025 haar ambt aanvaardde, een opmerkelijk standpunt in. Zij ontkende de organische aard van de protesten. Het staatshoofd verklaarde publiekelijk dat de demonstraties 'niet-organisch' en 'betaald' waren. Ze beweerde dat ze werden geprovoceerd door buitenlandse krachten en gepromoot door rechtse opponenten via het strategische gebruik van sociale bots. Deze verklaring staat haaks op de eisen van de demonstranten en verschillende oppositiepartijen, die aandringen op een grondige hervorming van het rechtssysteem en een substantiële verhoging van de financiering voor de gezondheidszorg.

De algemene veiligheidssituatie in Mexico blijft uiterst precair. De vorige administratie, geleid door Andrés Manuel López Obrador (2018-2024), slaagde er niet in om de diepgewortelde problemen structureel aan te pakken. Recente grondwettelijke wijzigingen, die de rol van het leger in de politiediensten uitbreiden, hebben bij internationale waarnemers bezorgdheid gewekt over de mogelijke ondermijning van de rechtsstaat. De gebeurtenissen van 15 november 2025 markeren de culminatie van een lang opgebouwd publiek wantrouwen jegens de instellingen die de criminaliteit moeten bestrijden, en jegens een politieke retoriek die de schuld voor interne problemen bij externe inmenging legt.