De Japanse politiek beleefde op 21 oktober 2025 een historisch keerpunt. Sanae Takaichi, de voormalige leider van de Liberaal-Democratische Partij (LDP), werd verkozen tot de 104e minister-president van het land. Ze behaalde een meerderheid van 237 stemmen tijdens de benoemingsverkiezing in het Lagerhuis. Dit is een ongekende prestatie: voor het eerst in de constitutionele geschiedenis van Japan wordt het hoogste ambt door een vrouw bekleed. Haar aantreden markeert een significante verschuiving in de langdurig vastgeroeste politieke structuur van Japan. De geboorte van dit kabinet is niet slechts een persoonlijke triomf, maar wordt gezien als een teken dat de samenleving klaar is om fundamentele veranderingen te omarmen.
De totstandkoming van Takaichi's nieuwe regering volgde op het vertrek van Komeito, de voormalige coalitiepartner van de LDP. Onder deze omstandigheden wist Takaichi een nieuwe alliantie te smeden met de rechts-georiënteerde Japan Innovation Party (JIP) om haar regeringsbasis te verstevigen. Haar belangrijkste tegenstander, Yoshihiko Noda van de Constitutionele Democratische Partij, bleef steken op 149 stemmen. Takaichi had eerder op 5 oktober de LDP-leiderschapsverkiezing gewonnen, ondanks het feit dat zij de enige vrouwelijke kandidaat was in een veld van mannelijke concurrenten. Deze reeks politieke manoeuvres benadrukt het belang van het herdefiniëren van samenwerkingsverbanden als reactie op veranderende externe omstandigheden.
De economische agenda van de nieuwe regering is sterk verankerd in de erfenis van wijlen premier Shinzo Abe, bekend als 'Abenomics'. De kernpunten van dit beleid omvatten het versterken van de invloed van de overheid op de centrale bank, het verhogen van de overheidsuitgaven en het doorvoeren van belastingverlagingen. De samenwerking met de JIP heeft geleid tot een specifiek beleidsvoorstel: de invoering van nul procent verbruiksbelasting (btw) op voedselproducten, wat een directe verlichting voor de burgers moet betekenen. Hoewel deze maatregelen gericht zijn op economische revitalisering, gaan zij hand in hand met het reële risico op prijsstijgingen. Het vereist daarom uiterste voorzichtigheid om dit economische schip door woelige wateren te navigeren.
Op het gebied van buitenlands beleid wordt verwacht dat Takaichi’s uitgesproken conservatieve en nationalistische houding de spanningen, met name met China, kan doen oplopen. Haar eerste grote internationale vuurdoop vindt plaats op 27 oktober, wanneer zij de Amerikaanse president Donald Trump zal ontmoeten. Deze cruciale bijeenkomst zal dienen als een belangrijk moment om de internationale positie en de strategische koers van de nieuwe regering duidelijk te maken.
Takaichi heeft de ambitie uitgesproken om een 'Noords kabinet' te vormen, waarin vrouwen een prominente rol spelen. Dit streven staat echter in schril contrast met de huidige Japanse realiteit. Volgens het Global Gender Gap Report 2025 van het World Economic Forum staat Japan op een teleurstellende 118e plaats van de 148 beoordeelde landen. Vooral op politiek vlak zijn de scores extreem laag; slechts ongeveer 15% van de leden van het Lagerhuis is vrouw.
De 64-jarige Takaichi, die eerder van 2022 tot 2024 diende als Minister van Economische Veiligheid, draagt een complexe set van beleidsstandpunten met zich mee. Hoewel ze pleit voor meer aandacht voor de gezondheidsproblematiek van vrouwen, verzet ze zich tegen wetswijzigingen die het mogelijk maken om gescheiden achternamen te kiezen. De uitdaging voor haar regering zal zijn hoe zij deze interne tegenstrijdigheden kan overbruggen en een echte maatschappelijke bewustzijnsverandering kan bewerkstelligen. Bovendien zullen haar eerdere bezoeken aan de Yasukuni-schrijn en haar steun voor de herziening van de vredesgrondwet voortdurend een spiegel voorhouden over de noodzaak van zelfreflectie en harmonie in de relaties met buurlanden.