Op 15 augustus 2025 herdenkt Afghanistan het vierde jaar sinds de Taliban de macht heroverden. De herdenking in Kabul werd gekenmerkt door publieke vieringen, waaronder bloemendalingen uit helikopters en toespraken van kabinetsleden. Vrouwen werden echter uitgesloten van deze evenementen, wat de voortdurende ernstige beperkingen op hun rechten onderstreept.
Sinds 2021 heeft de Taliban een strikte interpretatie van de islamitische wet opgelegd, wat heeft geleid tot aanzienlijke beperkingen voor vrouwen en meisjes. Dit omvat de uitsluiting van onderwijs na de basisschool, de meeste banen en veel openbare ruimtes. Talibanleider Hibatullah Akhundzada riep op tot dankbaarheid voor het islamitische bestuur en adviseerde ministers om 'acting' uit hun titels te verwijderen. Als reactie op de onderdrukking protesteerden Afghaanse vrouwenrechtenorganisaties, zoals de Purple Saturdays Movement, in de provincie Takhar en in Islamabad, Pakistan. Deze protesten weerspiegelen de wijdverbreide internationale veroordeling van het beleid van de Taliban. De Verenigde Naties en diverse mensenrechtenorganisaties hebben de behandeling van vrouwen en meisjes door de Taliban scherp veroordeeld, waarbij de systematische ontneming van fundamentele rechten wordt benadrukt.
Een belangrijke internationale juridische stap werd gezet in juli 2025, toen het Internationaal Strafhof (ICC) arrestatiebevelen uitvaardigde tegen Hibatullah Akhundzada en Abdul Hakim Haqqani. Zij worden beschuldigd van gendervervolging als misdaad tegen de menselijkheid. Het ICC stelt dat er redelijke gronden zijn om aan te nemen dat zij verantwoordelijk zijn voor het bevelen, uitlokken of aanzetten tot deze misdaad. Dit is een significante ontwikkeling in de strijd voor gerechtigheid en verantwoordingsplicht voor de schendingen van mensenrechten in Afghanistan.
De gevolgen van het Talibanbewind zijn ingrijpend. Volgens een VN-rapport uit augustus 2024 zijn minstens 1,4 miljoen meisjes van hun recht op onderwijs beroofd. Verdere schattingen wijzen op een tekort van 18.000 vroedvrouwen, mede door het verbod op vrouwelijke studenten in medische opleidingen, wat de moedersterfte verder dreigt te verhogen. De economische impact is ook aanzienlijk; de sluiting van schoonheidssalons in 2023 kostte 60.000 vrouwen hun baan. Deze maatregelen dragen bij aan een groeiende mentale gezondheidscrisis, waarbij 68% van de vrouwen een slechte tot zeer slechte mentale gezondheid rapporteert.
Ondanks de repressie blijven Afghaanse vrouwen zich verzetten. Vrouwenrechtenactivisten verwelkomen de arrestatiebevelen van het ICC en roepen op tot hun handhaving. Zij waarschuwen dat het uitblijven van actie kan leiden tot verdere escalatie van de repressie. De internationale gemeenschap wordt opgeroepen om de druk op de Taliban te handhaven en te werken aan gerechtigheid voor de Afghaanse bevolking, met name voor vrouwen en meisjes die vechten voor hun fundamentele rechten.