Op de nacht van 25 augustus 2025 lanceerde NASA met succes drie sondraketten voor de TOMEX+ missie, die de bovenste lagen van de aardatmosfeer bestudeert. Inwoners langs de oostkust van de Verenigde Staten, van New Jersey tot North Carolina, konden de kleurrijke dampsporen kort na de lancering waarnemen.
Deze suborbitale onderzoekskettten, specifiek bekend als sondraketten, waren onderdeel van het Turbulent Oxygen Mixing Experiment Plus (TOMEX+) project. Het hoofddoel was het bestuderen van de mesosfeer, een regio die zich uitstrekt tussen ongeveer 85 en 105 kilometer boven de aarde. Het begrijpen van deze laag is cruciaal voor inzichten in de vorming van hoge-altitude wolken, de luchtweerstand op satellieten en atmosferische processen op andere planeten.
De missie omvatte twee Terrier-Improved Orion raketten en één Black Brant IX raket. De eerste twee raketten verspreidden damp om wetenschappers te helpen bij het in kaart brengen van windpatronen in de mesosfeer. De derde raket gebruikte een lidar-instrument om natriumatomen in de mesosfeer te detecteren, wat een driedimensionaal beeld gaf van atmosferische turbulentie. Lidar, een techniek die laserlicht gebruikt om de atmosfeer te meten, is essentieel voor het verkrijgen van gedetailleerde gegevens over de samenstelling, structuur en dynamiek van de atmosfeer. Dit instrument stelt onderzoekers in staat om de beweging van lucht en energietransfers te volgen door de natriumlaag te laten oplichten.
De TOMEX+ missie staat onder leiding van Jim Clemmons, hoogleraar fysica en astronomie aan de Universiteit van New Hampshire. De verzamelde gegevens zullen naar verwachting ons begrip van atmosferische dynamica verbeteren en bijdragen aan vooruitgang in de atmosferische wetenschap. Clemmons' onderzoek richt zich op de fysica van de aardse ionosfeer-thermosfeer systeem en de magnetosfeer, waarbij hij gebruik maakt van ruimte-experimenten en instrumentatie.
De missie bouwt voort op eerdere studies, zoals de originele TOMEX-missie in 2000, maar breidt deze uit met modernere instrumenten en de inzet van meerdere raketten voor een completer beeld. De mesosfeer, waar de TOMEX+ missie zich op richt, is de koudste laag van onze atmosfeer, met temperaturen die kunnen dalen tot ongeveer -100 graden Celsius. Het is de overgangszone tussen de mesosfeer en de thermosfeer, en een gebied waar ijzige nachtlichtende wolken zich vormen.
Deze laag is van groot belang omdat de energie die hier wordt overgedragen naar de ruimte, turbulentie veroorzaakt die de luchtweerstand op satellieten kan beïnvloeden. De kennis die uit de TOMEX+ missie wordt verkregen, kan helpen bij het verbeteren van weersvoorspellingsmodellen, de veiligheid van de luchtvaart en satellietoperaties. De data die door de lidar-instrumenten worden verzameld, bieden een ongekend gedetailleerd beeld van de turbulentie aan de rand van de ruimte, wat kan leiden tot nieuwe inzichten in atmosferische processen, zelfs op andere planeten.
Voor geïnteresseerden in het observeren van de lancering, bood het Wallops Visitor Center een van de weinige openbare locaties met een duidelijk zicht op de lanceerplatformen. De TOMEX+ missie is een onderdeel van NASA's voortdurende inspanningen om de complexiteit van de aardse atmosfeer te verkennen en te begrijpen door middel van innovatief onderzoek en publieke betrokkenheid. De missie zal naar verwachting bijdragen aan een dieper begrip van hoe energie zich door de atmosfeer verplaatst en hoe dit de weersystemen en technologische operaties beïnvloedt.