Terry Gilliam hekelt algoritmische filmindustrie tijdens Turijn Film Festival

Filmmaker Terry Gilliam, die tijdens het 43e Turijnse Filmfestival de prestigieuze 'Stella della Mole'-prijs in ontvangst nam, maakte van de gelegenheid gebruik om een scherpe veroordeling uit te spreken over de hedendaagse filmproductie. De ceremonie was een eerbetoon aan zijn vijftigjarige carrière, die gekenmerkt wordt door een rijke verbeeldingskracht, en werd voorafgegaan door een vertoning van zijn film uit 1998, Fear and Loathing in Las Vegas. De 'Stelle della Mole'-onderscheiding wordt toegekend aan uitzonderlijke figuren uit de mondiale cinema; eerdere ontvangers waren onder meer Matthew Broderick, Ron Howard, Antonio Banderas en Juliette Binoche, wat de hoge status van deze erkenning onderstreept.

Gilliam, wiens naam onlosmakelijk verbonden is met de Monty Python-groep, richtte zijn kritiek op de toenemende afhankelijkheid van de filmindustrie van algoritmen bij het creëren van nieuwe inhoud. De regisseur stelt dat deze geautomatiseerde benadering makers dwingt tot het standaardiseren van films om tegemoet te komen aan nauw gedefinieerde demografische niches. Volgens hem verstikt dit proces de authentieke creativiteit. Hij vergeleek recente, grootschalige blockbusters, met name die uit het Marvel-filmuniversum, met technisch vlekkeloze, maar zielige 'fastfoodproducten'. Deze vergelijking illustreert zijn langgekoesterde standpunt tegen de al te sterke commercialisering van kunst.

De meester benadrukte dat filmkunst moet dienen als een 'krachtig wapen', bedoeld om het publiek te verrassen en tot diep nadenken aan te zetten, in plaats van simpelweg reeds bekende en veilige formules te herhalen. Tijdens zijn toespraak gaf Gilliam ook een update over zijn langverwachte project, The Carnival at the End of Days. Naar verluidt zal Johnny Depp de rol van Satan op zich nemen in deze film, waarbij ook Jeff Bridges, Adam Driver en Jason Momoa deel uitmaken van de cast. Dit project belooft een typische Gilliamiaanse verkenning van het absurde te worden.

Ondanks de aanhoudende financieringshobbels die zijn projecten teisteren, waaronder de noodzakelijke 30 miljoen dollar voor The Carnival, herhaalde Gilliam zijn onwankelbare toewijding aan gedurfde, onconventionele cinema. Hij onthulde dat hij in gesprek is met Saoedische investeerders om de benodigde middelen veilig te stellen. Hij gaf aan bereid te zijn om in Saoedi-Arabië te filmen als dit de realisatie van zijn visie garandeert. Gilliams laatste voltooide werk, The Man Who Killed Don Quixote uit 2018, kampte eveneens met financiële strubbelingen, mede door zijn beperkte commerciële succes. Dit maakt het aantrekken van kapitaal voor zijn nieuwe, ambitieuze ondernemingen telkens weer een uitdaging.

Zijn ontvangst van de 'Stella della Mole' in Turijn, een stad met een rijke filmgeschiedenis, fungeert als een belangrijk moment. Het biedt een platform om de huidige trends in de industrie te bekritiseren, terwijl hij tegelijkertijd zijn eigen, onafhankelijke koers blijft varen. De erkenning in Turijn benadrukt dat, ondanks de druk van de algoritmische mainstream, er nog steeds ruimte is voor visionaire filmmakers die de grenzen van het medium willen verleggen. Het is een pleidooi voor de ziel van de cinema tegen de efficiëntie van de machine.