Terry Gilliam gay gắt về việc điện ảnh bị thuật toán hóa tại Liên hoan phim Turin

Nhà làm phim lừng danh Terry Gilliam, người vừa vinh dự nhận giải thưởng “Stella della Mole” tại Liên hoan phim Turin lần thứ 43, đã không ngần ngại dùng bục phát biểu này để đưa ra những lời chỉ trích đanh thép nhắm vào nền sản xuất điện ảnh đương đại. Lễ trao giải này được tổ chức nhằm tôn vinh sự nghiệp kéo dài nửa thế kỷ của ông, một sự nghiệp luôn được đánh dấu bằng trí tưởng tượng bay bổng. Sự kiện còn có buổi chiếu lại bộ phim kinh điển năm 1998 của ông, “Fear and Loathing in Las Vegas”. Giải thưởng “Stelle della Mole” là một vinh dự cao quý, được trao tặng cho những nhân vật kiệt xuất của làng điện ảnh thế giới. Trong những năm trước, giải thưởng này đã được trao cho những tên tuổi lớn như Matthew Broderick, Ron Howard, Antonio Banderas và Juliette Binoche, khẳng định vị thế quan trọng của giải thưởng này.

Terry Gilliam, người có tên tuổi gắn liền với nhóm hài kịch huyền thoại “Monty Python”, đã lên án mạnh mẽ sự phụ thuộc ngày càng tăng của ngành công nghiệp điện ảnh vào các thuật toán trong khâu sáng tạo nội dung. Theo quan điểm của vị đạo diễn này, cách tiếp cận dựa trên máy tính này đang ép buộc các nhà làm phim phải chuẩn hóa các tác phẩm của mình sao cho vừa vặn với những nhóm nhân khẩu học hẹp, điều mà ông cho là đang bóp nghẹt tinh thần sáng tạo đích thực. Ông ví những bộ phim bom tấn kinh phí lớn hiện nay, đặc biệt là các tác phẩm thuộc Vũ trụ Điện ảnh Marvel, như những sản phẩm “thức ăn nhanh” dù hoàn hảo về mặt kỹ thuật nhưng lại hoàn toàn thiếu đi linh hồn. Phép so sánh này phản ánh rõ lập trường kiên định của ông trong việc chống lại sự thương mại hóa nghệ thuật.

Vị đạo diễn bậc thầy nhấn mạnh rằng điện ảnh phải đóng vai trò là một “vũ khí mạnh mẽ”, có khả năng gây bất ngờ cho khán giả và kích thích những suy tư sâu sắc, thay vì chỉ đơn thuần lặp lại những công thức an toàn đã quá quen thuộc. Trong bài phát biểu của mình, Gilliam cũng đã cập nhật thông tin về dự án được mong đợi từ lâu của mình, “The Carnival at the End of Days” (Lễ hội cuối cùng của những ngày tận thế). Theo các nguồn tin, Johnny Depp được cho là sẽ đảm nhận vai Chúa tể Satan trong bộ phim này, và dàn diễn viên còn có sự góp mặt của Jeff Bridges, Adam Driver và Jason Momoa.

Mặc dù dự án “Carnival” vẫn đang phải đối mặt với những rào cản tài chính dai dẳng, vốn đã đeo bám các dự án của ông, với kinh phí dự kiến khoảng 30 triệu đô la, Gilliam một lần nữa khẳng định cam kết của mình đối với nền điện ảnh táo bạo và khác biệt. Ông tiết lộ rằng mình đang trong quá trình đàm phán với các nhà đầu tư từ Ả Rập Xê Út nhằm đảm bảo nguồn vốn. Thậm chí, ông còn bày tỏ sự sẵn lòng quay phim tại Ả Rập Xê Út nếu điều đó giúp hiện thực hóa được tầm nhìn nghệ thuật của mình. Bộ phim hoàn chỉnh gần đây nhất của Gilliam, “The Man Who Killed Don Quixote” (2018), cũng đã gặp vô số khó khăn về mặt tài chính, một phần do thành công thương mại không mấy rực rỡ, điều này càng làm cho việc huy động vốn cho các tác phẩm đầy tham vọng tiếp theo trở nên phức tạp hơn.

Việc Terry Gilliam nhận giải thưởng “Stella della Mole” tại Turin không chỉ là sự ghi nhận cho di sản điện ảnh cá nhân ông mà còn là một lời kêu gọi hành động gửi đến toàn ngành công nghiệp. Ông khao khát một sự trở lại với những bộ phim dám mạo hiểm, thoát khỏi sự kiểm soát của các mô hình kinh doanh đã trở nên quá cứng nhắc. Những phát ngôn của ông tại sự kiện này vang vọng như một lời cảnh báo về nguy cơ đánh mất sự đa dạng và tính độc đáo trong nghệ thuật thứ bảy dưới áp lực của lợi nhuận và sự dự đoán được.