Het Astra Film Festival 2025, dat geldt als het oudste filmfestival van Roemenië en tevens een van de meest prestigieuze Europese evenementen gewijd aan non-fictie cinema, is op 17 oktober van start gegaan in Sibiu. De officiële opening van dit belangrijke culturele forum, dat tien dagen zal duren tot en met 26 oktober, werd gemarkeerd door een plechtige receptie en een diepgaande DocTalk-discussie. De titel van deze openingsdiscussie was veelzeggend: "Online en offline neonazisme op het algoritme van haat." Tijdens de duur van het festival zullen bezoekers de kans krijgen om meer dan 70 documentaires te bekijken, waarvan een aanzienlijk deel voor het eerst aan het publiek wordt getoond, met aansluitend de mogelijkheid tot ontmoetingen en gesprekken met de filmregisseurs.
Dit evenement, dat plaatsvindt in het hart van Transsylvanië, fungeert traditioneel als een cruciaal platform voor de ontwikkeling van de documentairekunst in Centraal- en Oost-Europa, en biedt filmmakers een essentiële kans op internationale erkenning. De centrale focus lag bij de opening op de Deense documentaire "Decoding Hate" (2025) van Simon Klose. Deze film onderzoekt gedetailleerd hoe sociale mediaplatforms financieel voordeel halen uit haatzaaiende taal en de verspreiding ervan actief aanmoedigen. Tegelijkertijd belicht de documentaire de verhalen van degenen die moedig weerstand bieden tegen dit verontrustende digitale fenomeen. Dergelijke vertoningen stimuleren een dieper inzicht in de wijze waarop maatschappelijke narratieven worden gevormd en benadrukken de rol die elk individu speelt in hun noodzakelijke transformatie.
Het programma van dit jaar kenmerkt zich door een uitzonderlijke breedte en diversiteit, wat de ambitie van de organisatoren onderstreept. Er zijn vijf competitieve secties vastgesteld: de regionale focus ligt op "Roemenië" en "Oost-Europa," aangevuld met de categorieën "Nieuwe Stemmen" (New Voices), "DocSchool," en de gloednieuwe, debuterende sectie "DocShorts." De geselecteerde films zijn bovendien thematisch gegroepeerd in elf duidelijke blokken die de meest urgente hedendaagse maatschappelijke kwesties behandelen. Enkele van deze opvallende blokken zijn: "Vrouw/Moeder – tegen welke prijs," "Mannelijkheid in Crisis," "Dictaturen – een overlevingsgids voor hun mogelijke terugkeer," en het direct relevante "Neofascisme online en offline." Dit tiendaagse festival belooft qua omvang en inhoud een recordeditie te worden, gezien de omvang van de programmering.
Een significant kenmerk van de Astra-editie van dit jaar is de verhoogde toegankelijkheid voor een breder publiek. Twee derde van het totale aantal films zal gedurende twee weken na de Prijsuitreiking online beschikbaar zijn, wat het bereik van dit uitgebreide filmische overzicht aanzienlijk vergroot. Parallel aan het hoofdprogramma vindt van 20 tot 24 oktober het educatieve blok AF Junior plaats. Dit onderdeel richt zich specifiek op jonge kijkers en omvat films en masterclasses die zijn afgestemd op hun belevingswereld, met nadruk op thema's als identiteit, migratie, ecologie, digitale cultuur en haatspraak. Binnen dit blok is ook een workshop visuele storytelling gepland, getiteld "Van vrijwilliger tot influencer."
Astra positioneert zichzelf niet louter als een showcase van films, maar als een dynamische ruimte waar cinema overgaat in dialoog en reflectie. De DocTalk-discussies zijn specifiek ontworpen om ideeën niet af te sluiten, maar juist te openen voor verdere beschouwing, waarbij regisseurs, gasten en het aanwezige publiek actief betrokken worden bij de gedachtevorming. Door het behoud van het recht om films rechtstreeks te nomineren voor de Europese Filmprijzen, als onderdeel van de lijst van genomineerden van de Europese Filmacademie, bevestigt het festival onmiskenbaar zijn hoge en blijvende status binnen het Europese cinematografische landschap.