Kleding, Dromen en Verlangen: De Tentoonstelling van het FIT Museum Ontrafelt de Psychologische Band Tussen Mode en Identiteit

Het Museum van het Fashion Institute of Technology (FIT) in New York heeft een baanbrekende tentoonstelling gelanceerd die de diepgaande relatie tussen kledingkeuze en interne psychologische processen onderzoekt, bezien vanuit diverse psychoanalytische perspectieven. De expositie, getiteld "Kleding, Dromen en Verlangen: Mode en Psychoanalyse", stelt dat onze outfits functioneren als een spiegel van onze innerlijke wereld en onbewuste ambities. Dit gaat verder dan een simpele presentatie van modevoorbeelden; het is een diepgaand onderzoek naar hoe kleding ons zelfbeeld vormgeeft en reflecteert, vanaf de vroegste stadia van onze persoonlijke ontwikkeling.

Dr. Valerie Steele, de directeur van het FIT Museum en de curator van dit ambitieuze project, werd door criticus Suzy Menkes ooit bestempeld als de 'Freud van de mode'. De voorbereiding van zowel de tentoonstelling als het begeleidende boekwerk nam meer dan vijf jaar in beslag. Dit vereiste een intensieve duik in de evolutie van psychoanalytische theorieën over het lichaam, seksualiteit en het onbewuste.

De collectie omvat ongeveer 100 zorgvuldig geselecteerde stukken, die de periode van de 1880-er jaren tot het heden bestrijken. Onder de iconische namen die vertegenwoordigd zijn, bevinden zich Gabrielle Chanel, Azzedine Alaïa, Alexander McQueen, Jean-Paul Gaultier, Rick Owens, Thierry Mugler, Vivienne Westwood, en Gianni en Donatella Versace. Deze ontwerpers illustreren hoe mode door de decennia heen psychologische thema's heeft verwerkt.

De opzet van de expositie is zowel chronologisch als thematisch. Het begint bij de persoonlijke stijl van Sigmund Freud en zijn baanbrekende ideeën over seksualiteit. Vervolgens worden cruciale concepten uit de psychoanalyse belicht, zoals het "spiegelstadium" van Jacques Lacan en het "huid-ego" van Didier Anzieu. Dit kader maakt het mogelijk om te traceren hoe de toenemende populariteit van de psychoanalyse doordrong in de modewereld en hoe persoonlijke vrijheid tot uitdrukking kwam via kleding.

Een specifiek aandachtspunt ligt bij de hedendaagse verschuiving naar non-binaire en genderfluïde ideeën. Dit wordt weerspiegeld in ontwerpen die de traditionele grenzen tussen 'mannelijk' en 'vrouwelijk' doen vervagen. De tentoonstelling benadrukt hiermee de rol van mode als een medium voor sociale en psychologische expressie in de 21e eeuw.

De officiële opening van de tentoonstelling vond plaats op 10 september 2025. Het publiek heeft de gelegenheid om deze unieke presentatie te bezoeken tot 4 januari 2026. Een belangrijk nevenevenement is het symposium "Mode en Psychoanalyse", gepland voor 14 november 2025. Dit zal het 34e symposium zijn dat door het FIT Museum wordt georganiseerd. Deelnemers aan dit evenement zijn onder meer actrice en activiste Lauren Lux, ontwerper Bella Freud, en de psychoanalytici Patricia Gherovici en Shimon Segre-Reinach.

Zoals historicus Peter Gay ooit opmerkte: “Wij spreken allen de taal van Freud, of we het nu weten of niet.” Deze tentoonstelling bewijst op overtuigende wijze dat de modewereld hierop geen uitzondering vormt. Het evenement, dat wordt ondersteund door de Raad van het FIT Museum en de Kobi Foundation, nodigt bezoekers uit om kleding te zien als een essentieel instrument voor zelfkennis en persoonlijke expressie.