Wetenschappers hebben specifieke neuronen in de hypothalamus geïdentificeerd die een cruciale rol spelen bij het handhaven van een stabiele bloedglucosewaarde gedurende de nacht. Dit onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Molecular Metabolism in augustus 2025, richt zich op een groep neuronen in de ventromediale nucleus (VMH) van de hypothalamus, een hersengebied dat bekend staat om zijn betrokkenheid bij fundamentele lichaamsfuncties zoals slaap, honger en lichaamstemperatuur.
De ontdekking werpt nieuw licht op de complexe interactie tussen de hersenen en het metabolisme. De VMH-neuronen, specifiek de VMH^Cckbr-neuronen, activeren tijdens de vroege uren van de slaap een proces van vetverbranding. Dit proces voorziet het brein en lichaam van de benodigde energie gedurende de nacht, met name tijdens de nachtrust. Het vrijkomende glycerol wordt door de lever omgezet in glucose, wat bijdraagt aan de bloedsuikerregulatie. Onderzoekers hebben aangetoond dat het kunstmatig activeren van deze specifieke neuronen bij muizen leidde tot een verhoogde glycerolproductie. Dit mechanisme verloopt via vetmetabolisme en niet direct via insuline of glucagon, wat een nieuw inzicht biedt in de hormonale regulatie van de bloedsuiker.
De implicaties voor stofwisselingsziekten zoals prediabetes zijn significant. Bij prediabetes kan een overactiviteit van deze hypothalamische neuronen leiden tot verhoogde vetverbranding gedurende de nacht, wat resulteert in hogere bloedsuikerspiegels. Dit suggereert dat verschillende neuronale groepen mogelijk via diverse paden de bloedsuikerspiegel reguleren, wat de eerdere opvatting van een eenvoudig 'aan-uit'-mechanisme voor glucosecontrole weerlegt. De bevindingen kunnen de weg vrijmaken voor nieuwe therapeutische benaderingen voor metabole stoornissen, waaronder prediabetes.
De hypothalamus speelt een centrale rol in het handhaven van homeostase, de stabiele interne omgeving van het lichaam. Deze studie benadrukt verder de cruciale rol van de hersenen bij het continu sturen van het metabolisme. Het inzicht dat specifieke neuronen in de VMH, zoals de VMH^Cckbr-neuronen, een rol spelen bij het omzetten van vet naar glucose tijdens de slaap, biedt een fascinerend perspectief op de nachtelijke metabole processen. Dit mechanisme, dat losstaat van de directe werking van insuline en glucagon, toont de subtiele en gecoördineerde manier waarop het lichaam zijn energiebalans handhaaft.