Recent onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, werpt een nieuw licht op de langetermijneffecten van alledaagse chemische blootstellingen op de reproductieve gezondheid, niet alleen voor het individu, maar ook voor toekomstige generaties. De studie onthult dat prenatale blootstelling aan propylparabenen, een veelgebruikt conserveermiddel in persoonlijke verzorgingsproducten, leidt tot voortplantingsproblemen bij muizen die generaties lang aanhouden.
Het onderzoek identificeert verminderde eicelreserve (DOR) als een kernprobleem, een aandoening waarbij het aantal beschikbare eicellen afneemt, wat de kans op conceptie verkleint. Hoewel de eicelreserve van nature met de leeftijd afneemt, kan blootstelling aan omgevingsfactoren deze achteruitgang versnellen. De onderzoekers toonden aan dat prenatale blootstelling aan propylparabenen leidt tot een uitputting van de eicelreserve bij vrouwelijke nakomelingen, een effect dat zich verrassend genoeg uitstrekt tot ten minste twee volgende generaties, wat wijst op een overerfbaar epigenetisch mechanisme.
In de studie werden zwangere muizen blootgesteld aan gecontroleerde doses propylparabenen tijdens een cruciale periode van de ontwikkeling van de foetale geslachtsklieren. Bij volwassen vrouwelijke nakomelingen werd een significante afname van het aantal primordiale follikels vastgesteld – de voorraad onrijpe eicellen die de vruchtbaarheid ondersteunen. Deze tekorten waren dosisafhankelijk; hogere prenatale blootstelling resulteerde in een grotere vermindering van de eicelreserve. Belangrijker nog, dit effect werd waargenomen in de F2- en F3-generaties, ondanks de afwezigheid van directe blootstelling aan de chemische stof.
Op moleculair niveau werden veranderingen in DNA-methylering en histonmodificaties in het eierstokweefsel van de getroffen dieren waargenomen. Deze epigenetische veranderingen verstoren de regulatie van belangrijke genen die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het behoud van follikels, met name de PI3K-AKT-signaalroute, wat kan leiden tot een versnelde uitputting van de eicelreserve. Deze bevindingen hebben aanzienlijke implicaties voor de volksgezondheid, aangezien propylparabenen alomtegenwoordig zijn in consumentenproducten.
Gezien de wereldwijd stijgende onvruchtbaarheidscijfers en de zorgen over vroegtijdige veroudering van de eierstokken, is een heroverweging van blootstellingslimieten en regelgevend beleid voor parabenen noodzakelijk. Dit onderzoek opent ook deuren naar toekomstig onderzoek naar therapeutische interventies om door de omgeving veroorzaakte onvruchtbaarheid te bestrijden.