De James Webb Space Telescope (JWST) heeft nieuwe, voorheen onzichtbare structuren in de atmosfeer van Saturnus ontdekt. Deze ontdekkingen, die het resultaat zijn van een tien uur durende observatie op 29 november 2024, werden op 28 augustus 2025 gepubliceerd en werpen nieuw licht op de dynamische processen van de gasreus. Het onderzoek werd geleid door professor Tom Stallard van de Northumbria University.
Tijdens de observatie detecteerde de JWST, met behulp van zijn Near Infrared Spectrograph (NIRSpec), donkere, parelachtige structuren in de ionosfeer van Saturnus, ongeveer 1.100 kilometer boven het oppervlak. Deze structuren, ingebed in heldere aurorale halo's, bleken urenlang stabiel te zijn, maar vertoonden over langere perioden een langzame drift. Deze waarnemingen zijn cruciaal voor het begrijpen van de interacties tussen de magnetosfeer van de planeet en zijn roterende atmosfeer, wat mogelijk inzicht kan geven in de energie-uitwisseling die de aurora van Saturnus aandrijft.
Ongeveer 500 kilometer lager, in de stratosfeer, identificeerde de JWST een asymmetrisch stervormig patroon dat zich uitstrekte vanaf de noordpool richting de evenaar. Opvallend was dat slechts vier van de verwachte zes armen zichtbaar waren, wat resulteerde in een scheef patroon. Deze bevindingen suggereren onbekende atmosferische processen in de stratosfeer van Saturnus, mogelijk gerelateerd aan het hexagonale stormpatroon dat dieper in de atmosfeer van de planeet is waargenomen.
Professor Stallard sprak zijn verrassing uit over deze ontdekkingen, met name over de fijne patronen van parels en sterren die, ondanks de enorme afstanden in hoogte, met elkaar verbonden lijken te zijn. De onderzoekers merkten op dat de donkerste 'parels' zich uitlijnen met de sterkste arm van de ster, wat een mogelijke, maar nog onbevestigde, verbinding tussen de verschillende atmosferische lagen suggereert. Deze bevindingen, die de bestaande modellen van de atmosfeer van Saturnus uitdagen, benadrukken de noodzaak van vervolgonderzoek.
Nu Saturnus zijn equinox nadert, een gebeurtenis die ongeveer elke 15 aardjaren plaatsvindt, kunnen de structuren drastisch veranderen door de veranderende hoek van de zon. De onderzoekers hopen op extra observatietijd om deze dynamische veranderingen te bestuderen, aangezien deze lagen niet met aardse telescopen te observeren zijn.