Een internationale wetenschappelijke expeditie heeft een aanzienlijke en volstrekt onverwachte uitstoot van methaangas ontdekt, afkomstig uit scheuren in de zeebodem van Antarctica. Deze bevinding valt samen met waargenomen opwarmingstrends in de omliggende regionale wateren. De snelheid waarmee dit broeikasgas vrijkomt, vereist onmiddellijke wetenschappelijke analyse, aangezien dit suggereert dat huidige wereldwijde klimaatprojecties de impact van deze dynamische bron van atmosferische opwarming mogelijk onderschatten. Methaan is een krachtig broeikasgas dat, ondanks zijn kortere levensduur in de atmosfeer, een opwarmingspotentieel heeft dat ongeveer 28 keer groter is dan dat van koolstofdioxide over een periode van honderd jaar.
Het onderzoeksteam richtte zich op de Rosszee, een grote inham van de Zuidelijke Oceaan, om deze voorheen onbekende methaanbronnen intensief te onderzoeken. Hun uitgebreide methodologie omvatte akoestische kartering vanaf schepen, de inzet van op afstand bediende voertuigen (ROV's) en directe bemonstering door duikers op diepten variërend van 5 tot 240 meter. De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications, bracht meer dan 40 afzonderlijke methaanontluchtingsplaatsen in kaart in de relatief ondiepe delen van de Rosszee. De onderzoekers merkten op dat veel van deze nieuw geïdentificeerde hotspots zich in eerder onderzochte gebieden bevonden, wat leidde tot de conclusie dat er een fundamentele verandering plaatsvindt in de manier waarop methaan zich verspreidt in dit polaire milieu.
Marien wetenschapper Sarah Seabrook van Earth Sciences New Zealand, die meewerkte aan het onderzoek, beschreef de verschuiving als alarmerend. Wat voorheen als zeldzaam werd beschouwd, lijkt nu wijdverbreid te zijn. Seabrook uitte een initiële, instinctieve reactie van "een golf van emotie", onmiddellijk gevolgd door diepe "angst en bezorgdheid". Dit gevoel vloeide voort uit de potentiële snelheid waarmee deze pluimen krachtige opwarmingsagentia naar de atmosfeer kunnen overbrengen, waardoor een ongekwantificeerde variabele in toekomstige klimaatmodellen wordt geïntroduceerd. Naast de atmosferische gevolgen houden wetenschappers de mogelijke kettingreacties nauwlettend in de gaten die deze methaanvrijgaven kunnen veroorzaken binnen de gevoelige mariene ecosystemen.
Hoewel het exacte mechanisme achter deze Antarctische lekkage nog steeds wordt onderzocht, trekken de onderzoekers vergelijkingen met observaties in het Noordpoolgebied. Daar zijn warmere temperaturen en de langzame opheffing van de zeebodem na de laatste ijstijd in verband gebracht met ondergrondse methaanvrijgave. Deze parallel roept de zorg op voor een zichzelf versterkende feedbacklus: opwarming versnelt de methaanuitstoot, wat op zijn beurt de opwarming van de aarde intensiveert. Andrew Thurber, hoogleraar mariene biologie aan de University of California, Santa Barbara, en mede-auteur, omschreef het ontsnappende methaan als een "echte onbekende" die opstijgt om redenen die nog niet volledig zijn vastgesteld.
Thurber waarschuwde dat de immense methaanreserves onder de Antarctische ijskappen een enorme potentiële energiebron vormen. Als de planeet zijn opwarmingstrend voortzet, zou deze regio kunnen verschuiven van een puur wetenschappelijke onderzoekslocatie naar een belangrijk aandachtspunt van milieurisico. Hij benadrukte dat hoewel wetenschappelijke studie van vitaal belang is, een diep respect voor de latente kracht van de situatie leidend moet zijn bij elke beoordeling.
Aanvullende context uit gerelateerde studies wijst erop dat de stabiliteit van deze onderzeese methaanhydraten direct verband houdt met de omringende oceaantemperatuur. Zelfs kleine, aanhoudende stijgingen kunnen de bevroren gasstructuren destabiliseren. Onderzoek naar de dissociatiesnelheden van hydraten suggereert dat een aanhoudende opwarming van het bodemwater van slechts 1 tot 2 graden Celsius in specifieke regio's aanzienlijke, langdurige vrijgavegebeurtenissen zou kunnen initiëren. Dit scenario komt overeen met de "verrassende snelheid" die in de Rosszee is waargenomen. Deze bevinding onderstreept de noodzaak van een grondige wereldwijde inventarisatie van deze nieuw actieve bronnen, zodat het collectieve pad voorwaarts gebaseerd is op de meest complete observationele gegevens die beschikbaar zijn.