Spanje wordt geconfronteerd met een significante vergrijzing. Tegen 2025 zal naar verwachting 20,9% van de Spaanse bevolking 65 jaar of ouder zijn, een percentage dat kan oplopen tot 30% in 2050. Deze toename in levensverwachting, gecombineerd met dalende geboortecijfers, kan leiden tot meer gevallen van cognitieve achteruitgang en dementie. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voorspelt een verdubbeling van het aantal Alzheimer-diagnoses vóór 2050.
Een recente studie, gepubliceerd in Scientific Reports, suggereert dat het leven met honden of katten kan bijdragen aan het behoud van bepaalde cognitieve functies op latere leeftijd. Het onderzoek, dat gegevens van meer dan 7.900 personen van 50 jaar en ouder analyseerde over een periode van 18 jaar, toont aan dat het bezitten van een hond of kat geassocieerd is met een langzamere achteruitgang op gebieden zoals geheugen en verbale vloeiendheid. Hondenbezitters ervoeren minder geheugenverlies, terwijl kattenbezitters een betere verbale vloeiendheid behielden. Dit beschermende effect werd waargenomen, zelfs bij personen met lagere initiële cognitieve niveaus, wat het idee ondersteunt dat regelmatige, emotioneel betekenisvolle interactie met huisdieren cognitieve functies kan stimuleren. De hoofdauteur van de studie benadrukt dat de interactie met huisdieren, en niet enkel het bezit ervan, cruciaal is. De zorg voor honden en katten kan indirect belangrijke hersencircuits versterken, met name in de prefrontale cortex, een gebied dat betrokken is bij aandacht, besluitvorming en emotieregulatie. Sommige onderzoeken suggereren zelfs dat huisdierbezit de hersenleeftijd met wel 15 jaar kan verminderen.
Naast de directe neurobiologische effecten, speelt de versterking van sociale banden een belangrijke rol. Hondenbezitters komen vaker buiten en hebben meer contact met anderen, wat sociaal isolement tegengaat – een factor die cognitieve achteruitgang kan versnellen. Voor kattenbezitters kan hun constante aanwezigheid een alternatief bieden voor een verrijkte sociale omgeving, vooral voor ouderen met beperkte sociale netwerken. Uit onderzoek blijkt dat 65% van de huisdiereigenaren aangeeft dat hun huisdieren hen hebben geholpen nieuwe mensen te ontmoeten. Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor het aanpakken van de wereldwijde vergrijzing en de toename van dementiegevallen. Sommige experts suggereren dat deze gegevens beleidsmaatregelen kunnen ondersteunen die verantwoord huisdierbezit voor ouderen vergemakkelijken, zoals verbeterde toegang tot dierenartsenverzekeringen of leeftijdsgeschikte woningen die huisdieren toelaten. In Spanje zijn recentelijk nieuwe wetten aangenomen die huisdieren erkennen als 'gevoelige wezens', wat de nadruk legt op hun welzijn en de verantwoordelijkheden van eigenaren versterkt.