In Santiago Ixtepec, een gemeente in de Mexicaanse staat Oaxaca, zijn tweetalige straatnaamborden in het Mixteeks en Spaans geïnstalleerd. Deze verandering volgt op een juridische uitspraak die de inheemse taal en cultuur van de regio bevordert.
De aanzet tot deze verandering kwam in april 2025, toen mensenrechtenactiviste María Anabel Martínez Villavicencio een juridische procedure startte. Zij stelde dat het nalaten van de gemeentelijke autoriteiten en het Nationaal Instituut voor Inheemse Talen (INALI) om tweetalige straatnamen te implementeren, haar fundamentele recht op het gebruik en behoud van haar inheemse taal schond. Een rechter gaf haar gelijk en beval een bijeenkomst om te bepalen of 20% van de bevolking van Santiago Ixtepec Mixteeks spreekt en om de haalbaarheid van tweetalige bewegwijzering te onderzoeken. Als gevolg hiervan heeft de gemeente Santiago Ixtepec nu straatnaamborden in zowel het Mixteeks als het Spaans geplaatst.
Dit besluit creëert een juridisch precedent dat andere gemeenten met aanzienlijke inheemse bevolkingsgroepen kan aanmoedigen om vergelijkbare tweetalige naampraktijken voor straten over te nemen. De Mixteekse taal, die tot de Oto-Mangueaanse taalfamilie behoort, wordt gesproken door meer dan een half miljoen mensen in Mexico, voornamelijk in Oaxaca, Puebla en Guerrero. De diversiteit binnen de Mixteekse talen is aanzienlijk, met schattingen die variëren van een dozijn tot wel vijftig verschillende variëteiten, waarvan sommige niet wederzijds verstaanbaar zijn. Deze ontwikkeling is een belangrijke stap in het bevorderen en beschermen van inheemse talen in Mexico. Het eert de Mixteekse taal en versterkt de regionale identiteit en het respect voor culturele diversiteit.
De National Institute of Indigenous Languages (INALI) erkent 68 levende 'linguïstische groepen' en honderden 'linguïstische variëteiten' in Mexico, en benadrukt het belang van het behoud van deze talen. De wetgeving in Mexico, zoals de General Law of Indigenous Peoples' Linguistic Rights, erkent inheemse talen als nationale talen met dezelfde geldigheid als Spaans, wat de weg vrijmaakt voor dit soort initiatieven.