In de ruige bergketens van het Hoge Atlasgebergte in Marokko houden herders zoals Hammou en zijn zoon Brahim een unieke communicatievorm in stand: een eeuwenoude fluistertaal, bekend als 'Assinsg' in het Amazigh (Berbers). Deze bijzondere taal stelt hen in staat om boodschappen over afstanden van wel 2,5 tot 3 kilometer over te brengen, een cruciaal hulpmiddel in het bergachtige terrein waar geluid zich ver draagt. Het principe is simpel: woorden worden gefloten, en het begrijpen ervan vereist oefening, vergelijkbaar met het leren spreken of lopen.
Deze fascinerende fluistertaal is echter geen Marokkaans alleenrecht. Wereldwijd bestaan vergelijkbare talen, met meer dan 90 gedocumenteerde varianten, vaak voorkomend in bergachtige of dichtbeboste gebieden waar communicatie over lange afstanden essentieel is. Voorbeelden hiervan zijn te vinden op de Canarische Eilanden, in Mexico en Papoea-Nieuw-Guinea, zoals onderzocht door taalkundigen zoals Julien Meyer.
Ondanks de rijke culturele waarde staat Assinsg onder zware druk. De plattelandsvlucht, aangewakkerd door een gebrek aan basisvoorzieningen in geïsoleerde dorpen zoals Imzerri, leidt ertoe dat families naar stedelijke gebieden trekken. Dit fenomeen, verergerd door armoede – de armoede in de provincie Azilal was in 2024 tweemaal het nationale gemiddelde – bedreigt de overdracht van de taal, die nauw verbonden is met het herdersbestaan.
Tegelijkertijd verergert klimaatverandering de situatie. Langdurige droogtes, die Marokko al zeven jaar teisteren, dwingen herders tot ingrijpende verplaatsingen op zoek naar weidegrond. Zo moesten de Amraoui-herders in november 2024 voor het eerst in hun geschiedenis een reis van bijna 350 kilometer ondernemen, een ontwrichting van hun traditionele pastorale levensstijl.
Onderzoekers zoals Fatima-Zahra Salih erkennen Assinsg als een culturele schat en zetten zich in voor documentatie ten behoeve van mogelijke UNESCO-bescherming. Salih benadrukt dat klimaatverandering de pastorale levenswijze heeft verstoord, wat herders dwingt tot nomadisme en hun afhankelijkheid van natuurlijke bronnen vergroot. Desondanks zijn er initiatieven om dit erfgoed te behouden. Brahim Amraoui leidt een vereniging die zich toelegt op de bescherming van deze taal, en zijn zoon Mohamed is een van de weinige jongeren die de taal nog actief beoefent, wat hoop biedt voor de toekomst. De veerkracht van deze gemeenschap, die zich aanpast aan veranderende omstandigheden terwijl ze vasthoudt aan haar unieke culturele identiteit, getuigt van een diepe verbondenheid met hun land en tradities.