Het progressieve onderwijs, dat de leerling centraal stelt, kent een rijke geschiedenis die meer dan een eeuw teruggaat. Célestin Freinet, een Franse pedagoog, revolutioneerde het onderwijs met vernieuwende methoden die nog steeds de hedendaagse onderwijspraktijken vormgeven. Zijn pedagogische benadering, bekend als de 'Freinetpedagogiek', legt de nadruk op leerlingautonomie en samenwerking door middel van technieken zoals 'vrije tekst', 'drukwerk' en 'schoolcorrespondentie'. Deze methoden bevorderen leren dat geworteld is in directe ervaring en samenwerking, principes die nog steeds essentieel zijn in het moderne onderwijs.
Freinet's pedagogiek, ontstaan uit een afkeer van oorlog en traditionele, autoritaire onderwijsmethoden, pleit voor een leeromgeving die gebaseerd is op ervaring, samenwerking en vrije expressie. In plaats van de nadruk te leggen op competitie, moedigt deze actieve benadering teamwork aan, waarbij wederzijdse hulp en de uitwisseling van ideeën centraal staan. Dit creëert een leergemeenschap waarin elke leerling een actieve rol speelt. De nadruk op vrije persoonlijke expressie, via schrijven, tekenen of theater, versterkt het zelfvertrouwen en de creativiteit van leerlingen. De invloed van Freinet's werk is wereldwijd voelbaar. In Italië heeft de Movimento di Cooperazione Educativa (MCE), opgericht in 1951, Freinet's technieken omarmd en een belangrijke rol gespeeld in onderwijshervormingen en inclusiviteit. De recente publicatie "Célestin Freinet. Storia e attualità di una pedagogia" van Enrico Bottero, uitgebracht op 14 mei 2025, belicht de pedagogische reis van Freinet en de blijvende relevantie van zijn methoden. Dit onderstreept de voortdurende studie en toepassing van zijn waardevolle benaderingen voor hedendaagse onderwijs uitdagingen. Verder getuigt de organisatie van een trainingsworkshop over Freinetpedagogiek door de Universiteit van Bologna, van 3 tot 5 september 2025, van de blijvende impact. Deze initiatieven tonen aan hoe Freinets principes, zoals leren door ervaring en samenwerking, nog steeds cruciaal zijn voor de ontwikkeling van een meer betrokken en effectief onderwijssysteem. De Freinetpedagogiek wordt niet alleen toegepast in specifieke Freinet-scholen, maar inspireert ook tal van docenten in conventionele scholen om hun lesmethoden te verrijken met deze actieve en kindgerichte benaderingen. De kern van Freinet's pedagogiek ligt in het principe van "Arbetets pedagogik", de pedagogiek van het werk, waarbij kinderen worden voorbereid op hun toekomstige leven door hen betekenisvolle vaardigheden bij te brengen die ze bij volwassenen observeren.