Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố một hội nghị thượng đỉnh hòa bình lịch sử tại Nhà Trắng vào thứ Sáu này, ngày 8 tháng 8 năm 2025, quy tụ Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan. Hội nghị nhằm mục đích hoàn thiện thỏa thuận hòa bình giữa Armenia và Azerbaijan, hai quốc gia từng thuộc Liên Xô cũ đang vướng vào cuộc xung đột lãnh thổ kéo dài hàng thập kỷ, đặc biệt là khu vực Nagorno-Karabakh.
Thỏa thuận đề xuất trao cho Hoa Kỳ quyền phát triển đối với một hành lang dài 43 km trong lãnh thổ Armenia, được chỉ định là "Hành lang Hòa bình và Thịnh vượng Quốc tế Trump" (TRIPP). Hành lang chiến lược này sẽ kết nối Azerbaijan với vùng lãnh thổ tách rời Nakhchivan thông qua Armenia, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và tăng cường kết nối khu vực. Việc Hoa Kỳ nhận quyền phát triển độc quyền đối với hành lang này, kéo dài 99 năm, là một phần quan trọng của thỏa thuận, với việc Hoa Kỳ sẽ cho một tập đoàn thuê lại đất để phát triển đường sắt, đường ống dẫn dầu, khí đốt và cáp quang. Cuộc gặp vào thứ Sáu diễn ra sau các cuộc thảo luận trước đó giữa hai nhà lãnh đạo. Vào ngày 10 tháng 7 năm 2025, ông Aliyev và ông Pashinyan đã gặp nhau tại Abu Dhabi, thảo luận các vấn đề chính như phân định biên giới và việc mở hành lang Zangezur. Những cuộc đàm phán này đã đặt nền móng cho một thỏa thuận hòa bình, mặc dù một số điểm vẫn còn là chủ đề tranh cãi.
Thỏa thuận hòa bình được đề xuất có thể đánh dấu sự chấm dứt hàng thập kỷ xung đột giữa hai quốc gia, đặc biệt là liên quan đến Nagorno-Karabakh, một khu vực có đa số dân cư là người Armenia mà Azerbaijan đã giành lại trong một cuộc tấn công nhanh chóng vào tháng 9 năm 2023. Việc ký kết thỏa thuận này tại Nhà Trắng nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ trong việc đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng tại khu vực Nam Caucasus. Sự phát triển này diễn ra trong bối cảnh ảnh hưởng của Nga trong khu vực đang suy giảm, tạo cơ hội cho sự tham gia ngày càng tăng của Hoa Kỳ trong việc giải quyết xung đột. Các nhà phân tích cho rằng thỏa thuận này cũng có thể mở đường cho Azerbaijan gia nhập Hiệp định Abraham, qua đó củng cố các mối quan hệ ngoại giao và kinh tế trong khu vực. Quan hệ đối ngoại của Azerbaijan với Israel, vốn đã được thiết lập từ những năm đầu thập niên 1990, đã phát triển mạnh mẽ trong nhiều lĩnh vực, từ năng lượng đến quốc phòng, với Israel là nhà cung cấp công nghệ quân sự tiên tiến quan trọng cho Azerbaijan. Lễ ký kết chính thức thỏa thuận hòa bình dự kiến diễn ra vào thứ Sáu này tại Nhà Trắng, đánh dấu một bước ngoặt tiềm năng trong quan hệ Armenia-Azerbaijan. Các chi tiết cụ thể của thỏa thuận sẽ được tiết lộ trong buổi lễ ký kết.