Bogotá, Colombia – Ngày 22 tháng 8 năm 2025, các nhà lãnh đạo từ tám quốc gia thành viên của Tổ chức Hiệp ước Hợp tác Amazon (OTCA) đã thông qua Tuyên bố Bogotá, một văn kiện quan trọng nhằm tăng cường các cam kết bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái Amazon, đồng thời định hướng công tác chuẩn bị cho Hội nghị lần thứ 30 các Bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (COP30) sẽ diễn ra tại Belém, Brazil vào tháng 11 năm 2025.
Tuyên bố Bogotá tái khẳng định các cam kết của Tuyên bố Belém năm 2023, nhấn mạnh sự hợp tác khu vực trong các lĩnh vực then chốt như biến đổi khí hậu, bảo tồn rừng, đa dạng sinh học, phục hồi sinh thái, kinh tế sinh học, quyền của người bản địa và an ninh môi trường. Các quốc gia thành viên cũng ghi nhận tiến bộ trong việc phối hợp hành động chống tội phạm xuyên quốc gia, bao gồm hợp tác cảnh sát, tư pháp và tình báo, truy xuất nguồn gốc vàng, chống khai thác khoáng sản bất hợp pháp và buôn bán động vật hoang dã.
Một điểm nhấn quan trọng của cuộc họp là việc thúc đẩy sửa đổi quy chế để nâng các cuộc họp của các nguyên thủ quốc gia lên cấp cao nhất của tổ chức, cũng như tăng cường vai trò của Ban Thư ký Thường trực. Tuyên bố cũng nhấn mạnh việc bảo vệ các Nhóm Người Bản địa trong Giai đoạn Sơ khai và Liên lạc Đầu tiên (PIACI), bảo tồn kiến thức truyền thống và di sản văn hóa phi vật thể.
Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh các nhà khoa học cảnh báo rằng Amazon đang tiến gần đến điểm giới hạn, với khoảng 17% diện tích rừng đã bị suy thoái. Giáo sư Carlos Nobre, một nhà khoa học khí hậu hàng đầu của Brazil, đã nhấn mạnh rằng nếu nạn phá rừng tiếp tục gia tăng, hệ sinh thái Amazon có thể chuyển đổi thành một vùng đất hoang mạc, giải phóng một lượng lớn carbon vào khí quyển và làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu.
Trong khi Tuyên bố Bogotá được các nhà lãnh đạo OTCA hoan nghênh, các nhà hoạt động xã hội dân sự và đại diện người bản địa bày tỏ lo ngại về việc thiếu các mục tiêu cụ thể để chống lại nạn phá rừng và vấn đề thăm dò nhiên liệu hóa thạch. Họ nhấn mạnh sự cần thiết phải có một lộ trình rõ ràng cho quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, đặc biệt là việc ngừng khai thác nhiên liệu hóa thạch trong khu vực Amazon. Tuy nhiên, các quốc gia như Peru, Ecuador và Venezuela đã phản đối một số đề xuất liên quan đến vấn đề này.
Để hỗ trợ các nỗ lực bảo tồn rừng nhiệt đới, Brazil đã đề xuất Quỹ Rừng Nhiệt đới Mãi mãi (TFFF), một cơ chế tài chính hỗn hợp dự kiến sẽ ra mắt tại COP30. Quỹ này dự kiến sẽ huy động 25 tỷ USD vốn tài trợ ban đầu và 100 tỷ USD từ các quỹ tư nhân, với mục tiêu cung cấp các khoản thanh toán dựa trên kết quả cho các quốc gia bảo tồn rừng. Theo kế hoạch cập nhật, TFFF sẽ hoạt động thông qua hai thực thể: Quỹ Đầu tư Rừng Nhiệt đới (TFIF) và chính TFFF, ban đầu được đặt tại Ngân hàng Thế giới. TFIF sẽ loại trừ các khoản đầu tư có tác động môi trường đáng kể, chẳng hạn như các hoạt động liên quan đến than đá, than bùn, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên. Các quốc gia nhận tài trợ phải duy trì tỷ lệ phá rừng dưới 0,5% và sẽ bị giảm thanh toán đáng kể nếu có mất mát hoặc suy thoái rừng. Ngoài ra, ít nhất 20% tổng số tiền giải ngân sẽ được phân bổ cho người bản địa và cộng đồng địa phương.
Việc tổ chức COP30 tại Belém, một thành phố nằm trong khu vực Amazon, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của khu vực này trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Sự kiện này là cơ hội để Brazil thể hiện các cam kết về bảo tồn môi trường và phát triển bền vững, đồng thời thúc đẩy các cuộc thảo luận toàn cầu về các giải pháp khí hậu hiệu quả. Tuy nhiên, những thách thức về cơ sở hạ tầng và chỗ ở tại Belém đã được ghi nhận, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo sự thành công của hội nghị.