Ngày 26 tháng 10 năm 2025 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chương trình không gian của Nhật Bản. Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) đã thực hiện thành công vụ phóng tên lửa chủ lực thế hệ mới H3. Sự kiện này diễn ra vào lúc 9 giờ sáng theo giờ Nhật Bản (JST) tại Trung tâm Vũ trụ Tanegashima, nằm ở phía nam đất nước. Trên khoang tên lửa là tàu vũ trụ vận tải HTV-X1, đang trên đường thực hiện sứ mệnh tiếp tế cho Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS).
Chuyến bay này là lần đầu tiên của dòng tàu vận tải HTV-X được cải tiến, với HTV-X1 đóng vai trò là người tiên phong. Nó kế thừa di sản của tàu HTV (Kounotori), vốn đã hoàn thành xuất sắc chín nhiệm vụ tiếp tế cho ISS trong giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020. Việc đưa tàu HTV-X1 vào quỹ đạo thành công đã khẳng định sự sẵn sàng của hệ thống vận tải không gian thế hệ mới của Nhật Bản, củng cố vị thế của quốc gia này trong chuỗi cung ứng hậu cần vũ trụ toàn cầu.
Tàu HTV-X1 mang lại sự mở rộng đáng kể về khả năng hậu cần. Khả năng chuyên chở hàng hóa của nó đạt 5,85 tấn, tăng khoảng 45% so với phiên bản tiền nhiệm. Thể tích khoang chứa cũng được nâng lên 78 mét khối, lớn hơn 60%. Một cải tiến quan trọng là khả năng cung cấp điện năng trong suốt chuyến bay. Tính năng này cực kỳ cần thiết cho việc vận chuyển các mẫu khoa học nhạy cảm, đòi hỏi phải được bảo quản ở nhiệt độ thấp liên tục.
Theo kế hoạch, phi hành gia Kimiya Yui của JAXA, hiện đang làm việc trên ISS, sẽ tiếp nhận HTV-X1 bằng cánh tay robot Canadarm2 vào Thứ Năm, ngày 30 tháng 10 năm 2025. Tàu sẽ neo đậu tại trạm trong tối đa sáu tháng, thực hiện nhiệm vụ cung cấp vật tư và thu hồi chất thải. Điểm đặc biệt chiến lược của sứ mệnh này là sau khi tách khỏi ISS, HTV-X1 có khả năng tự động thực hiện các nhiệm vụ trình diễn kỹ thuật trong vòng 18 tháng. Điều này bao gồm tiềm năng phóng các vệ tinh nhỏ (CubeSats) từ quỹ đạo cao hơn, mở ra những triển vọng mới cho công tác hậu cần không gian sâu trong tương lai.
Tên lửa H3, được JAXA phát triển hợp tác cùng Tập đoàn Công nghiệp Nặng Mitsubishi (MHI), được thiết kế nhằm mục tiêu giảm chi phí phóng xuống khoảng một nửa so với tên lửa H-IIA, một phần nhờ vào việc sử dụng động cơ LE-9 tiên tiến. Mặc dù đã trải qua lần ra mắt không thành công vào tháng 3 năm 2023, tên lửa này đã chứng minh độ tin cậy trong các chuyến bay sau đó, bao gồm vụ phóng thử nghiệm thành công vào tháng 2 năm 2024. Chi phí cho một lần phóng cấu hình H3-30S được ước tính vào khoảng 50 triệu đô la Mỹ. Vụ phóng thành công lần này, được ghi nhận là lần thứ bảy của tên lửa H3, đã khẳng định việc Nhật Bản đang xây dựng một hệ thống vận tải linh hoạt và có tính cạnh tranh cao.
