Tính đến ngày 22 tháng 10 năm 2025, lĩnh vực khai thác tài nguyên trên Mặt Trăng đang chứng kiến một sự chuyển mình mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi cả các chương trình của chính phủ và sự đổ bộ của các tập đoàn thương mại. Dòng vốn đầu tư đang chảy mạnh vào các công ty khởi nghiệp không gian tập trung vào việc khai thác tài nguyên dưới bề mặt Mặt Trăng. Những tập đoàn khai khoáng lâu đời trên Trái Đất như Rio Tinto, BHP, và Glencore cũng đang tích cực định vị mình trong biên giới kinh tế mới nổi này, cho thấy một sự thay đổi lớn về nhận thức rủi ro và tiềm năng lợi nhuận.
Chương trình Artemis của NASA đóng vai trò tiên phong trong việc thiết lập sự hiện diện bền vững của con người trên Mặt Trăng. Sứ mệnh Artemis II, dự kiến vào tháng 4 năm 2026, sẽ thực hiện chuyến bay có người lái đầu tiên của tàu vũ trụ Orion, với mục tiêu khám phá các khu vực giàu tài nguyên, đặc biệt là băng nước tại cực Nam của Mặt Trăng. Song song đó, sáng kiến Dịch vụ Tải trọng Thương mại (CLPS) đang tận dụng quan hệ đối tác thương mại để trình diễn công nghệ. Các chuyến bay của Firefly Aerospace và Intuitive Machines, vốn đã thực hiện các chuyến hạ cánh vào đầu năm 2025, đã mang theo các tải trọng của NASA, bao gồm cả PRIME-1, nhằm thử nghiệm các công nghệ sử dụng tài nguyên tại chỗ (ISRU).
Sự tham gia của các công ty khai thác truyền thống mang đến một góc nhìn mới cho lĩnh vực này. Các tập đoàn như Rio Tinto, BHP, và Glencore không chỉ đơn thuần là nhà đầu tư; họ đang nghiên cứu sâu rộng về các hệ thống khai thác tự động và khả năng hậu cần không gian. Kinh nghiệm dày dặn của họ trong việc trích xuất quy mô lớn trên Trái Đất đặt họ vào vị thế là những người chơi chủ chốt trong tương lai của ngành công nghiệp Mặt Trăng. Một báo cáo gần đây từ Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Châu Âu (ESA) nhấn mạnh rằng việc tích hợp các hệ thống robot tiên tiến, vốn là thế mạnh của ngành khai khoáng, sẽ là yếu tố then chốt để giảm chi phí vận hành trên Mặt Trăng.
Thị trường khai thác Mặt Trăng được dự báo sẽ đạt mốc 20 tỷ đô la Mỹ vào năm 2035, chủ yếu đến từ việc khai thác băng nước để làm nhiên liệu tên lửa và các khoáng sản quý hiếm. Ước tính của Morgan Stanley còn táo bạo hơn, cho rằng riêng thị trường chiết xuất nước trên Mặt Trăng có thể đạt tới 100 tỷ đô la Mỹ vào năm 2040. Sự dịch chuyển trọng tâm này không chỉ là về công nghệ mà còn là về việc kiến tạo một nền kinh tế mới, nơi các quy tắc về quyền sở hữu tài nguyên cần được xác lập rõ ràng bởi các nhà hoạch định chính sách.
Những bên tham gia cần nhận thức rằng sự hợp tác giữa chuyên môn hậu cần không gian và kinh nghiệm khai thác truyền thống là nền tảng cho sự thành công. Các nhà điều hành không gian được khuyến nghị tích hợp chuyên môn của các tập đoàn khai khoáng, trong khi các giám đốc điều hành khai khoáng cần xây dựng quan hệ đối tác với các nhà cung cấp dịch vụ hậu cần không gian để đảm bảo khả năng vận hành thực tế. Những ai định vị chiến lược ngay từ bây giờ, tập trung vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng và khung pháp lý, sẽ dẫn dắt nền kinh tế Mặt Trăng đang manh nha này, biến những thách thức về mặt kỹ thuật thành cơ hội để kiến tạo nên những mô hình hợp tác chưa từng có.