“Trang Phục, Giấc Mơ và Khát Vọng”: Triển Lãm tại Bảo Tàng FIT Khám Phá Mối Liên Hệ Giữa Y Phục và Bản Thể Cá Nhân

Bảo tàng Viện Công nghệ Thời trang (FIT) tại New York vừa ra mắt một triển lãm chuyên sâu, tập trung vào mối quan hệ mật thiết giữa sự lựa chọn trang phục và các tiến trình tâm lý nội tại, được nhìn nhận dưới góc độ của nhiều trường phái phân tâm học khác nhau. Triển lãm mang tên “Trang Phục, Giấc Mơ và Khát Vọng: Thời Trang và Phân Tâm Học” nhằm mục đích minh họa cách thức quần áo trở thành tấm gương phản chiếu thế giới bên trong và những khao khát vô thức của chúng ta. Đây không chỉ đơn thuần là màn trình diễn các mẫu thiết kế thời thượng, mà còn là một cuộc nghiên cứu sâu rộng về việc trang phục định hình và thể hiện cảm nhận về bản thân của con người ngay từ những giai đoạn phát triển nhân cách đầu tiên.

Người đứng sau dự án quan trọng này là Tiến sĩ Valerie Steele, Giám đốc Bảo tàng FIT, người từng được nhà phê bình Suzy Menkes mệnh danh là “Freud của Thời trang”. Công tác chuẩn bị cho triển lãm cùng với cuốn sách đi kèm đã kéo dài hơn năm năm, đòi hỏi sự đào sâu nghiên cứu về sự tiến hóa của các ý tưởng phân tâm học liên quan đến cơ thể, tính dục và vô thức.

Triển lãm trưng bày khoảng 100 hiện vật, trải dài từ những năm 1880 cho đến thời điểm hiện tại. Danh sách các nhà thiết kế biểu tượng được giới thiệu bao gồm những tên tuổi lừng lẫy như Gabrielle Chanel, Azzedine Alaïa, Alexander McQueen, Jean-Paul Gaultier, Rick Owens, Thierry Mugler, Vivienne Westwood, cùng với Gianni và Donatella Versace.

Cấu trúc trưng bày được sắp xếp theo trình tự thời gian, khởi đầu từ phong cách cá nhân của Sigmund Freud và các lý thuyết của ông về tính dục, sau đó chuyển sang các chủ đề cụ thể. Triển lãm đề cập đến những khái niệm phức tạp như “giai đoạn gương” của Jacques Lacan và “cái tôi da” của Didier Anzieu. Điều này giúp người xem theo dõi được sự phổ biến ngày càng tăng của phân tâm học đã len lỏi vào nhận thức của công chúng về thời trang như thế nào, và cách tự do cá nhân được biểu đạt thông qua y phục. Một điểm nhấn đặc biệt là xu hướng hiện đại hướng tới các ý tưởng phi nhị nguyên giới tính và giới tính linh hoạt, được thể hiện rõ qua các mẫu thiết kế xóa nhòa ranh giới giữa “nam tính” và “nữ tính”.

Lễ khai mạc trọng thể của triển lãm đã diễn ra vào ngày 10 tháng 9 năm 2025, và công chúng sẽ có cơ hội tham quan cho đến ngày 4 tháng 1 năm 2026. Ngoài ra, một hội nghị chuyên đề quan trọng mang tên “Thời Trang và Phân Tâm Học” đã được lên kế hoạch tổ chức vào ngày 14 tháng 11 năm 2025. Đây sẽ là hội nghị lần thứ 34 của Bảo tàng FIT. Sự kiện dự kiến có sự tham gia của nữ diễn viên kiêm nhà hoạt động Lauren Lux, nhà thiết kế Bella Freud, cùng với các nhà phân tâm học Patricia Gherovici và Simona Segre-Reinhach.

Nhà sử học Peter Gay từng nhận xét: “Tất cả chúng ta đều nói ngôn ngữ của Freud, dù chúng ta có biết hay không,” và triển lãm này đã chứng minh một cách thuyết phục rằng thế giới thời trang là một ví dụ điển hình. Sự kiện này, được hỗ trợ bởi Hội đồng Bảo tàng FIT và Quỹ Kobi, mời gọi mọi người nhìn nhận trang phục như một công cụ mạnh mẽ để tự khám phá và thể hiện bản thân, vượt xa giá trị vật chất thông thường.