Cơn phun trào X-class thứ hai ngày 4 tháng 11 năm 2025 diễn ra ở vùng hoạt động thứ ba nằm ngoài mép Đông Nam của đĩa mặt trời. Nguồn hình ảnh: NASA/GOES-19/SUVI.
Mặt Trời Ghi Nhận Hoạt Động Kỷ Lục: Vụ Bùng Phát Lớp X1.1 Mạnh Thứ Hai Xảy Ra Chỉ Sau 4,5 Giờ
Tác giả: Uliana S.
Mặt Trời vừa mang đến cho các nhà khoa học một bất ngờ lớn, cho thấy mức độ hoạt động đang tăng tốc một cách đáng kinh ngạc và vượt ngoài dự đoán. Chỉ 4,5 giờ sau vụ bùng phát mạnh mẽ đầu tiên thuộc lớp X1.8, một vụ bùng phát thứ hai, thuộc lớp X1.1, đã nhanh chóng tiếp nối. Cả hai sự kiện này đều thuộc nhóm bùng phát mạnh nhất (lớp X) mà Mặt Trời có thể tạo ra, giải phóng lượng lớn bức xạ và năng lượng. Đỉnh điểm của sự kiện thứ hai được ghi nhận chính xác vào lúc 22:04 UTC ngày 4 tháng 11. Việc hai sự kiện có mức năng lượng cao liên tiếp xảy ra trong khoảng thời gian ngắn ngủi như vậy là một hiện tượng cực kỳ hiếm gặp, được xem là độc nhất vô nhị trong ít nhất một năm trở lại đây. Sự lặp lại nhanh chóng này nhấn mạnh sự thay đổi đột ngột và mạnh mẽ trong hành vi của ngôi sao trung tâm hệ Mặt Trời.
Nhà khoa học heliophysics Stefan Burns về các sự kiện mặt trời gần đây và các dự báo tương lai.
Điều gây tò mò và bất ngờ nhất đối với cộng đồng thiên văn học chính là nguồn gốc của vụ nổ năng lượng thứ hai này. Nó không xuất phát từ các vùng hoạt động đã được theo dõi trước đó, mà lại đến từ một vùng hoạt động thứ ba, hoàn toàn mới và chưa từng được biết đến, đang ẩn mình phía sau rìa đông nam của đĩa Mặt Trời. Vị trí này có ý nghĩa quan trọng: sự kiện đã xảy ra ở mặt sau, tức là phía khuất của Mặt Trời, do đó không gây ra mối đe dọa trực tiếp nào đối với Trái Đất về mặt bão địa từ hoặc bức xạ ion hóa. Nếu vụ bùng phát mạnh mẽ này xảy ra ở mặt hướng về Trái Đất, nó có thể đã gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng đối với thông tin liên lạc vô tuyến, hệ thống GPS và lưới điện toàn cầu.
Tuy nhiên, sự thật về việc một trung tâm mới có khả năng tạo ra các vụ bùng phát mạnh mẽ hình thành nhanh chóng như vậy đã buộc giới khoa học phải xem xét lại những đánh giá hiện tại về mức độ hoạt động của Mặt Trời. Trước đây, các nhà nghiên cứu có thể coi đợt tăng đột biến này chỉ là một sự kiện ngẫu nhiên hoặc một đỉnh điểm ngắn hạn. Nhưng với sự tái diễn nhanh chóng và nguồn gốc mới mẻ, hiện tượng này giờ đây được nhìn nhận như một quá trình mang tính hệ thống và kéo dài, báo hiệu một giai đoạn hoạt động mạnh mẽ hơn nhiều so với dự kiến trong Chu kỳ Mặt Trời 25. Đây là bằng chứng cho thấy từ trường Mặt Trời đang trở nên hỗn loạn và phức tạp hơn.
Sự xuất hiện đồng thời của nhiều vùng hoạt động tại các bán cầu khác nhau của Mặt Trời là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự gia tăng tổng thể trong hoạt động từ trường của ngôi sao chúng ta. Điều này không chỉ là vấn đề thống kê mà còn là bằng chứng vật lý cho thấy Mặt Trời đang tiến gần đến cực đại năng lượng của chu kỳ hiện tại sớm hơn và mạnh hơn các mô hình dự đoán trước đó. Các nhà thiên văn học đang nóng lòng chờ đợi vùng hoạt động mới này quay về phía Trái Đất và trở nên hiển thị rõ ràng trong những ngày sắp tới để có thể tiến hành phân tích sâu hơn, nhằm hiểu rõ hơn về cơ chế phát sinh của những vụ bùng phát cực mạnh.
Khi vùng này di chuyển vào tầm quan sát của chúng ta, các đài quan sát chuyên dụng sẽ có cơ hội sử dụng kính viễn vọng tiên tiến để nghiên cứu chi tiết hơn về cấu trúc từ trường, độ phức tạp và tiềm năng bùng nổ của nó. Việc theo dõi sát sao khu vực mới nổi này là tối quan trọng để cải thiện các mô hình dự đoán không gian thời tiết. Những dữ liệu thu thập được sẽ giúp cộng đồng quốc tế chuẩn bị tốt hơn cho các cơn bão Mặt Trời tiềm tàng, bảo vệ các vệ tinh, phi hành gia và cơ sở hạ tầng công nghệ thiết yếu trên hành tinh của chúng ta, đảm bảo rằng chúng ta có thể đối phó kịp thời với những thách thức từ không gian vũ trụ và duy trì sự ổn định của các hệ thống quan trọng.
Đọc thêm tin tức về chủ đề này:
Bạn có phát hiện lỗi hoặc sai sót không?
Chúng tôi sẽ xem xét ý kiến của bạn càng sớm càng tốt.
