Nhà Khoa Học Thần Kinh Cambridge: Tuổi Thanh Xuân Của Não Bộ Kéo Dài Đến Năm 32 Tuổi

Một công trình nghiên cứu thần kinh học nền tảng từ Đại học Cambridge đang làm thay đổi sâu sắc những quan niệm truyền thống về các mốc thời gian phát triển não bộ con người. Nghiên cứu này, được công bố vào ngày 25 tháng 11 năm 2025 trên tạp chí Nature Communications, đã chỉ ra rằng giai đoạn thanh thiếu niên, được định nghĩa dựa trên cấu trúc mạng lưới não bộ, thực chất kéo dài đến tận 32 tuổi, chứ không kết thúc ở tuổi 18 hay 25 như suy nghĩ trước đây. Công trình do Tiến sĩ Alexa Mousley, nghiên cứu sinh Gates Cambridge, dẫn đầu, phối hợp cùng Giáo sư Duncan Astle, Giáo sư Tin học Thần kinh tại Cambridge.

Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích hình ảnh chụp cộng hưởng từ khuếch tán (DTI) của gần 3800 người tham gia, trải dài từ giai đoạn sơ sinh cho đến 90 tuổi. Phân tích quy mô lớn này đã cung cấp một cái nhìn chưa từng có về sự thay đổi của cấu trúc não bộ qua các thập kỷ.

Quá trình nghiên cứu đã xác định được bốn thời điểm bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển não bộ, xảy ra ở các độ tuổi 9, 32, 66 và 83. Những cột mốc này chia sự phát triển não bộ thành năm giai đoạn rõ rệt: Thời thơ ấu (từ khi sinh ra đến 9 tuổi), Tuổi trẻ (9 đến 32 tuổi), Tuổi trưởng thành (32 đến 66 tuổi), Giai đoạn lão hóa sớm (66 đến 83 tuổi), và Giai đoạn lão hóa muộn (từ 83 tuổi trở đi).

Điều đặc biệt là giai đoạn Tuổi trẻ kéo dài này được đánh dấu bằng giai đoạn duy nhất mà hiệu suất thần kinh và thể tích chất trắng liên tục tăng lên. Sự thay đổi lớn nhất, một bước ngoặt về mặt cấu trúc mạng lưới thần kinh, đạt đỉnh điểm vào năm 32 tuổi. Sau mốc 32 tuổi, bộ não bước vào giai đoạn ổn định, nơi hiệu suất thần kinh bắt đầu suy giảm chậm, mặc dù trí tuệ và tính cách có xu hướng duy trì ở mức ổn định. Đến năm 66 tuổi, quá trình lão hóa sớm bắt đầu, đi kèm với sự suy giảm mật độ chất trắng và thay đổi kiến trúc mạng lưới, điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tuổi tác.

Nghiên cứu này gợi mở một mối liên hệ quan trọng: việc kéo dài giai đoạn thanh thiếu niên trùng khớp với thời kỳ dễ bị tổn thương hơn đối với các rối loạn tâm thần, ví dụ như bệnh tâm thần phân liệt, vốn thường biểu hiện rõ rệt trong độ tuổi 20 đến 30, khi não bộ vẫn đang trong quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ. Tuy nhiên, các tác giả lưu ý rằng những phát hiện này chủ yếu áp dụng cho các quần thể phương Tây (bao gồm Hoa Kỳ và Vương quốc Anh), bởi lẽ các yếu tố văn hóa và xã hội có ảnh hưởng đáng kể đến việc xác định ngưỡng chuyển đổi sang tuổi trưởng thành.

Công trình này dựa trên việc phân tích dữ liệu đoàn hệ quy mô lớn, bao gồm cả dữ liệu từ CALM (Trung tâm Chú ý, Học tập và Trí nhớ). Nó mở ra triển vọng cải thiện đáng kể trong việc chẩn đoán và thấu hiểu cả quá trình phát triển lẫn các bệnh thoái hóa của não bộ. Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng các định nghĩa pháp lý và xã hội hiện hành về tuổi trưởng thành có thể chưa phản ánh đúng thực tế sinh học mà nghiên cứu này đã khám phá, điều này đòi hỏi những cuộc thảo luận sâu rộng hơn trong tương lai.

Đây là lần đầu tiên một phân tích lập bản đồ toàn diện về kết nối thần kinh trong suốt vòng đời con người được thực hiện ở quy mô này. Nó chứng minh rằng sự phát triển của não bộ không phải là một quá trình tuyến tính mà là một chuỗi các giai đoạn rõ rệt với những điểm chuyển tiếp mang tính quyết định.