Minh chứng ngoại giao 2700 năm tuổi: Ấn chương Assyria được tìm thấy tại Jerusalem tiết lộ mối quan hệ giữa Judah và Assyria

Tại khu vực lịch sử Thành phố David, nằm sát Bức tường Than Khóc linh thiêng, các nhà khảo cổ từ Cơ quan Cổ vật Israel (Israel Antiquities Authority) phối hợp cùng Quỹ Thành phố David đã khai quật được một mảnh đất sét nhỏ chứa dòng chữ hình nêm bằng tiếng Akkad. Mảnh hiện vật quý giá này có niên đại khoảng 2.700 năm, đánh dấu lần đầu tiên chúng ta có bằng chứng trực tiếp về công văn ngoại giao chính thức giữa Đế chế Assyria hùng mạnh và Vương quốc Judah.

Mảnh vỡ chỉ vỏn vẹn khoảng 2,5 cm, nhưng lại là một phần của *bulla* vương giả – một loại ấn chương được sử dụng để niêm phong thư từ hoặc các tài liệu chính thức của triều đình. Dù kích thước khiêm tốn, phát hiện này đã xác nhận sự tồn tại của các mối quan hệ hành chính và ngoại giao chặt chẽ giữa hai quốc gia vào giai đoạn cuối thế kỷ VIII và đầu thế kỷ VII trước Công nguyên. Đây là thời kỳ lịch sử gắn liền với sự trị vì của các vị vua Hezekiah và Manasseh của Judah.

Việc giải mã cho thấy dòng chữ được viết bằng chữ hình nêm Tân Assyria, một kiểu chữ tương đồng với các văn khố được lưu trữ tại Nineveh và Nimrud. Nội dung của văn bản có nhắc đến một “quan chức đánh xe” – người được xác định là sứ giả hoàng gia – cùng với một mốc thời gian cụ thể là “ngày đầu tiên của tháng Av”. Những chi tiết này cung cấp cái nhìn sâu sắc về hoạt động giao tiếp cấp cao thời bấy giờ.

Dựa trên nội dung được giải mã, các nhà nghiên cứu suy đoán rằng đây có thể là thông điệp liên quan đến việc trì hoãn nộp cống hoặc chậm trễ trong việc cung cấp hàng hóa từ Judah. Điều này phản ánh rõ nét sự căng thẳng chính trị đã được mô tả trong Kinh thánh, đặc biệt là giai đoạn Vua Hezekiah phải đối đầu với Sennacherib của Assyria. Phát hiện khảo cổ này đã bổ sung thêm minh chứng vật chất cho các sự kiện lịch sử tôn giáo.

Mảnh *bulla* được tìm thấy thông qua phương pháp “sàng lọc ướt” đất tại khu vực Thung lũng Tzurim, một kỹ thuật cho phép thu hồi ngay cả những hiện vật nhỏ nhất. Phân tích thạch học (petrography) sau đó đã chỉ ra rằng đất sét cấu tạo nên mảnh vỡ có nguồn gốc từ Bắc Mesopotamia, trùng khớp với các loại đá trong lưu vực sông Tigris. Điều này khẳng định chắc chắn rằng ấn chương đã được chế tạo tại Assyria và được vận chuyển đến Jerusalem như một phần của thông điệp chính thức từ đế quốc.

Khám phá này cho thấy Jerusalem vào cuối thế kỷ VIII TCN không chỉ là một trung tâm tôn giáo quan trọng mà còn là một trung tâm hành chính tích cực, được kết nối vào hệ thống kiểm soát và trao đổi thông tin quốc tế. Khu vực tìm thấy mảnh vỡ nhiều khả năng là nơi làm việc của các quan chức cấp cao, những người chịu trách nhiệm thu thuế và duy trì thư từ với Đế chế Assyria.

Theo Tiến sĩ Peter Zilberg, một nhà Assyriologist, mảnh gốm nhỏ bé này “đã làm sáng tỏ toàn bộ một tầng lịch sử”, phơi bày bản chất phức tạp của mối quan hệ giữa Assyria và Judah. Ngôn ngữ, phong cách và cách diễn đạt trong dòng chữ hoàn toàn phù hợp với các tài liệu chính thức thời kỳ đó, biến nó thành một nguồn thông tin đáng tin cậy về bộ máy quan liêu và ngoại giao cổ đại. Mảnh vỡ đã tồn tại gần ba thiên niên kỷ, đóng vai trò là cầu nối vững chắc giữa khảo cổ học, lịch sử và các văn bản Kinh thánh, khẳng định vị thế chính trị và tinh thần của Jerusalem.