Vào tháng 7 năm 2025, một người dân địa phương ở Warsaw, Andrzej Korpiukiewicz, đã tình cờ phát hiện một thanh kiếm thời Trung cổ trên bờ sông Vistula. Ban đầu bị nhầm lẫn với mảnh vụn xây dựng, nhưng sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, một biểu tượng hình chữ thập trên kim loại đã hé lộ bản chất thực sự của nó.
Thanh kiếm, dài khoảng 79 cm, có quả chùy hình cầu đặc trưng và bộ phận bảo vệ tay hình chữ thập, đã được xác định là một hiện vật hoàn chỉnh. Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy nó có niên đại từ thế kỷ 13 hoặc 14, trùng khớp với thời kỳ thành lập Warsaw. Một số chuyên gia còn suy đoán rằng dấu chữ thập trên lưỡi kiếm có thể là dấu ấn của người thợ rèn, thậm chí gợi ý về mối liên hệ với Hiệp sĩ Đền Thánh. Phát hiện này đã gây tiếng vang lớn trong giới khảo cổ Ba Lan, bởi những hiện vật như vậy, đặc biệt là trong tình trạng bảo quản tốt, vô cùng hiếm hoi. Sông Vistula, con sông dài nhất Ba Lan và là huyết mạch lịch sử quan trọng, thường xuyên mang đến những kho báu bị lãng quên của quá khứ.
Việc thanh kiếm được tìm thấy trong môi trường nước này cũng đặt ra những thách thức nhất định cho các nhà nghiên cứu trong việc xác định nguồn gốc chính xác của nó, có thể do sự dịch chuyển của lòng sông qua nhiều thế kỷ. Sau khi phát hiện, ông Korpiukiewicz đã tuân thủ đúng quy trình pháp lý khi giao nộp thanh kiếm cho cơ quan chức năng. Hiện vật quý giá này đã được chuyển đến Xưởng Bảo tồn Kim loại thuộc Bảo tàng Khảo cổ Nhà nước Warsaw. Tại đây, các chuyên gia đã tiến hành các quy trình bảo tồn tỉ mỉ, bao gồm chụp X-quang, sử dụng dung dịch đặc biệt để loại bỏ các hợp chất clorua gây ăn mòn, trung hòa độ axit, làm sạch cơ học và phủ lớp bảo vệ. Quá trình này nhằm đảm bảo thanh kiếm được bảo quản tốt nhất trước khi các nhà khảo cổ học tiếp tục nghiên cứu sâu hơn.
Thanh kiếm này không chỉ là một hiện vật khảo cổ quan trọng mà còn là một lời nhắc nhở về lịch sử phong phú của Warsaw và Ba Lan. Nó mang đến những hiểu biết sâu sắc về cuộc sống và kỹ thuật rèn vũ khí của người dân trong thời kỳ đầu hình thành thủ đô Warsaw, góp phần làm sáng tỏ thêm các giai đoạn lịch sử quan trọng của khu vực.