Orionids 2025: Đỉnh điểm mưa sao băng giữa trăng non và hai sao chổi hiếm

Chỉnh sửa bởi: Uliana S.

Mưa sao băng Orionids hàng năm, được tạo nên từ những hạt bụi sót lại của sao chổi huyền thoại Halley (1P/Halley), sẽ đạt đỉnh điểm rực rỡ nhất vào đêm ngày 20 rạng sáng ngày 21 tháng 10 năm 2025. Hiện tượng thiên văn có nguồn gốc lịch sử sâu xa này chính là lúc quỹ đạo Trái Đất giao cắt với luồng vật chất mà “người lữ hành vũ trụ” này để lại. Các vệt sao băng Orionids nổi tiếng với tốc độ cao, sẽ dễ quan sát nhất trong khoảng thời gian trước bình minh ngày 21 tháng 10, cụ thể là từ nửa đêm cho đến khi mặt trời mọc, khi chòm sao Orion đã vươn cao trên đường chân trời.

Yếu tố then chốt giúp việc quan sát năm 2025 trở nên lý tưởng là sự trùng hợp hoàn hảo giữa đỉnh điểm của Orionids và pha trăng non, diễn ra ngay trong ngày 21 tháng 10. Việc không có ánh trăng sẽ loại bỏ đáng kể sự che khuất tự nhiên của bầu trời đêm, một điều kiện tiên quyết để đạt được khả năng quan sát tối đa. Các nhà thiên văn dự kiến cường độ mưa sao băng có thể đạt tới 20 vệt mỗi giờ (ZHR), mặc dù trong những đợt bùng phát, người xem có thể chứng kiến từ 50 đến 75 vệt sao băng trong một giờ. Điểm phát xạ (radiant) của luồng sao băng nằm trong chòm sao Orion, gần ngôi sao Betelgeuse, giữa chòm sao này và chòm sao Song Tử (Gemini), thuộc khu vực bầu trời phía Đông Nam.

Bầu trời đêm đặc biệt này không chỉ được tô điểm bởi trận mưa sao băng. Những người quan sát còn có cơ hội hiếm hoi chiêm ngưỡng hai sao chổi quý hiếm: C/2025 A6 (Lemmon) và C/2025 R2 (SWAN). Cả hai sao chổi này đều đạt đến điểm gần Trái Đất nhất vào đúng ngày 21 tháng 10. Sự hội tụ của ba yếu tố—mưa sao băng, trăng non và khả năng nhìn thấy hai sao chổi—tạo nên một cơ hội độc nhất vô nhị để thưởng ngoạn. Sao chổi Lemmon, được dự đoán phải hơn một nghìn năm nữa mới quay trở lại, thậm chí có thể được nhìn thấy bằng mắt thường nếu địa điểm quan sát không bị ô nhiễm ánh sáng.

Để việc quan sát thành công, những người yêu thích thiên văn nghiệp dư cần tìm một địa điểm tối nhất có thể, tránh xa tiếng ồn ánh sáng từ các khu đô thị lớn. Khuyến nghị nên dành ít nhất ba mươi phút trong bóng tối để mắt thích nghi hoàn toàn. Các chuyên gia khuyên rằng không nên nhìn thẳng vào điểm phát xạ mà nên hướng ánh mắt ra khu vực bầu trời cách đó 45 đến 90 độ, điều này sẽ giúp các vệt sao băng có vẻ dài hơn. Đối với việc chụp ảnh, nên sử dụng máy ảnh kỹ thuật số thủ công với ống kính góc rộng và áp dụng kỹ thuật phơi sáng dài. Để đảm bảo sự thoải mái, người xem nên chuẩn bị quần áo ấm, ghế ngồi và đèn pin có ánh sáng đỏ để bảo vệ thị lực ban đêm.

Về mặt khoa học, luồng sao băng Orionids đóng vai trò là nguồn dữ liệu quan trọng. Việc nghiên cứu các thiên thạch này giúp các chuyên gia tinh chỉnh mô hình tiến hóa của bụi sao chổi và đánh giá cấu trúc của luồng vật chất mà sao chổi Halley để lại. Sao chổi Halley đã bay qua gần Trái Đất lần cuối vào năm 1986, và lần trở lại tiếp theo được dự kiến vào năm 2061. Việc nghiên cứu hệ thống luồng sao băng này đã bắt đầu từ thế kỷ XIX, và mối liên hệ của nó với sao chổi Halley đã được nhà thiên văn học Giovanni Schiaparelli xác lập vào năm 1864.

Nguồn

  • TEMPO.CO

  • Chiff.com

  • Sky at Night Magazine

  • NASA Space News

Bạn có phát hiện lỗi hoặc sai sót không?

Chúng tôi sẽ xem xét ý kiến của bạn càng sớm càng tốt.

Orionids 2025: Đỉnh điểm mưa sao băng giữa... | Gaya One