Góc nhìn từ Sao Hỏa: Dữ liệu mới của NASA về sao chổi liên sao 3I/ATLAS thách thức nhận thức Trái Đất

Vào lúc 20:00 UTC ngày 19 tháng 11 năm 2025, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Hoa Kỳ (NASA) đã tổ chức một cuộc họp báo đặc biệt. Sự kiện này tập trung vào một trong những vị khách lạ lùng nhất ghé thăm Hệ Mặt Trời của chúng ta: vật thể liên sao 3I/ATLAS. Tâm điểm của buổi họp báo là việc trình chiếu một bức ảnh được chụp bởi HiRISE, camera mạnh mẽ nhất trong không gian sâu thẳm, hiện đang hoạt động trên tàu thăm dò quỹ đạo Mars Reconnaissance Orbiter. Bức ảnh lịch sử này được ghi lại vào ngày 2 tháng 10, thời điểm 3I/ATLAS cách Sao Hỏa khoảng 28 triệu kilômét, tức là gần gấp 10 lần khoảng cách dự kiến khi nó tiến gần Trái Đất hơn trong tương lai.

Mặc dù HiRISE sở hữu khả năng kỹ thuật phi thường, có thể phân giải các chi tiết nhỏ tới 30 centimet trên bề mặt Sao Hỏa, nhưng bức ảnh chụp 3I/ATLAS lại không hé lộ bất kỳ cấu trúc bề mặt mới nào có thể nhìn thấy được. Sự “im lặng về mặt hình ảnh” này càng làm nổi bật bản chất bí ẩn của vật thể. Thay vì cung cấp hình ảnh chi tiết, NASA đã trình bày những bằng chứng quan trọng khác mà họ đã thu thập được, vốn đã được biết đến nhưng vẫn vô cùng ý nghĩa: dữ liệu quang phổ từ Kính viễn thiên không gian Hubble và Kính viễn vọng Không gian James Webb. Những phân tích này đã xác nhận thành phần hóa học dị thường của 3I/ATLAS, bao gồm tỷ lệ carbon dioxide so với nước và sắt so với niken không theo quy chuẩn thông thường, cùng với hiện tượng gia tốc phi hấp dẫn mà nó đang trải qua.

Các chuyên gia của NASA khẳng định rằng, dù những đặc điểm này chưa từng thấy ở các thiên thể trong Hệ Mặt Trời của chúng ta, chúng hoàn toàn phù hợp với giả thuyết về nguồn gốc tự nhiên ngoài Hệ Mặt Trời của vật thể. Họ bác bỏ mọi khả năng về nguồn gốc do con người tạo ra, nhấn mạnh rằng đây là một hiện tượng vũ trụ thuần túy.

Câu chuyện về 3I/ATLAS mang đến một bài học sâu sắc về sự gắn kết trong vũ trụ. Vật thể này chính là một sứ giả vật chất từ một hệ sao khác, hiện thân hữu hình cho mối liên kết giữa các thế giới. Dấu ấn hóa học độc đáo của nó chính là tiếng nói của một môi trường không gian xa xôi, được truyền tải thông qua ngôn ngữ của các tỷ lệ nguyên tố và các định luật vật lý chung cho toàn bộ thiên hà. Việc chúng ta chưa thể giải mã trọn vẹn thông điệp này chỉ nhắc nhở chúng ta về sự đa dạng vô tận của các hình thái vật chất trong cơ thể chung của Vũ trụ. Mỗi lữ khách không gian như thế này đều nhấn mạnh một sự thật: chúng ta là một phần của một tổng thể lớn hơn, nơi vật chất và thông tin liên tục được trao đổi.

Sự quan sát kỹ lưỡng này không chỉ là một thành tựu khoa học mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc hiểu rõ hơn về các vật thể liên sao. Dữ liệu quang phổ từ các kính viễn vọng hàng đầu cho thấy 3I/ATLAS mang theo một “hành trang” hóa học khác biệt rõ rệt so với các sao chổi và tiểu hành tinh hình thành trong vùng lân cận Mặt Trời. Điều này củng cố thêm ý tưởng rằng các quá trình hình thành hành tinh và các điều kiện môi trường ở các hệ sao khác có thể tạo ra những kết quả vật chất rất khác biệt so với những gì chúng ta quan sát được ngay tại “sân nhà” của mình.

Bất chấp việc HiRISE không ghi lại được hình ảnh bề mặt rõ nét, việc theo dõi quỹ đạo và thành phần của 3I/ATLAS vẫn là ưu tiên hàng đầu. Các nhà khoa học đang tiếp tục phân tích các dữ liệu thu thập được trước và sau lần tiếp cận Sao Hỏa để xây dựng một mô hình chính xác hơn về cấu trúc bên trong và lịch sử di chuyển của nó qua không gian giữa các vì sao. Những nỗ lực này, được công bố trong các nguồn như NASA, các báo cáo từ Kính viễn vọng Hubble và James Webb, cùng với các ấn phẩm khoa học như bài phân tích sơ bộ trong tạp chí Science vào tháng 10 năm 2025, đều hướng tới mục tiêu chung là giải mã bí ẩn của vị khách liên sao này.